Baska Bir Soru: Akimla İlgili
-
abi akımın telden gecmesi suyun hortumdan gecmesiyle birebir alakalıdır,yani aynı mantıktır.
-
doğr onu düşünmemiştim.ama elektronlar su molekülleri gibim ilerliyo heralde galiba sanırsam.
-
Peki süperiletkenlerde hiç direnç yok.Süperiletkenlere verilen bir akım yıllarca süperiletkenin içinde kalabiliyor.Olaya bu açıdan bakarsak ne olur?
-
HolyOne bunu yazdı:
-----------------------------
ayrıca elektronlar dakikada birkac cm gibi çok ufak hızlarda telin içinde hareket ettiklerini duymuştum, bunun hakkında bilgisi olan warmi?
-----------------------------
şimdi aşağıda çizmeye çalıştığım gibi içi boş bir boru düşün. bu borunun içine pinpon topları doldurduğumuzu farzet.
_______________________________
o-> ooooooooooooooooooooooooooooooo ->o
_______________________________
bu borunun bir ucundan yeni bir pinpon topu soktuğumuzda, borunun uzunluğu ne olursa olsun borunun diğer ucundan başka bir top dışarı çıkacaktır. ancak borunun içindeki toplar sadece bir topun çapı kadar hareket edecektir.
tabii bu sadece bir benzetme. şimdi kimse çıkıpta o öyle olmaz demesin. gerçek malzemelerde bu iş electron-hole denilen yapılarla oluyor.
iletkenlerde son yörünge valans elektronları rahatlıkla yerlerinden kopabildikleri için telin bir ucundan bir elektron girmesiyle diğer taraftan neredeyse ışık hızıyla karşıt bir elektron dışarı çıkıyor ve elektrik akımı oluşuyor.
yalıtkanlarda ise malzemenin elektronları yerlerinden kopamadıkları için dolayısıyla bir akım oluşamıyor. -
ortalama serbest yol diye bisey var. elektronun hizina suruklenme hizi(drift velocity) deniyor ve bu da ortalama serbest yolla dogrudan orantili. hicbir iletkende bir elektron biyerlere carpmadan iletim yapamas yani sonsuz hıza ulasamaz. zaten ışık hızına ulaştıgı anda tüm evreni yutacaktır :)
mesela ısı iletimi de benzer yolla. ısı da serbest elektronlar ve latis yapılarının titresimlerinden yayaımlanan fotonlar ile iletilir. ısıl iletkenlik=(taşıyıcı hızı)*(ortalama serbest yol)*(ısıl iletkenlik katsayısı) olarak verilir. dolayısıyla metaller ısıyı da cok daha iyi iletir. fakat elmas metallerden daha da fazla ısıl iletkenlige sahiptir,serbest yuku olmamasına karsın. bunun nedeni de cok duzenli bir yapıya sahip olmasıdır yani ortalama serbest yolu fazladır. bi de iletken olacaktı ki ahanda dogal superiletken.
elektronların hızları degisiyor ben de tam olarak bilmiyorum ama sanırım saniyede 1 cm mertebelerinde.