Forum
Aktif konular
Üyeler
Kurallar
Arama
Hukuk Davalarında Görev Anlatımı Hukuk Davalarında Görev Anlatımı
-
Dostlar merhaba,hukukla ilgili döküman girmeyeli 2 ay oldu,yararı olduğunu düşündüğüm,yararı olmasa bile dökümanı okuduktan sonra "aaa bu yüzden mi böyle oluyomuş lan" diyebileceğiniz bir yazı hazırlamaya çalıştım..
Günlük hayatınızda işiniz mahmeye düşmüş olabilir ya da düşmese bile T.V'lerde şöyle bir haber duymuşsundur ; "Bugün Beykoz Asliye Ceza Mahkemesinde görülen davada...."
Soru 1: Dava neden Beykoz'da görülüyor?
Soru 2: Dava neden Asliye Ceza mahkemesinde görülüyor?
1. sorunun cevabını YETKİ konusunda,2. sorunun cevabını GÖREV konusunda anlatmaya çalışıcam.
Bu Yazıda Sadece Görev Konusuna Değinicem.
1-Görev (Vazife)
Görev,belirli bir davaya,o yerdeki yani ilçedeki hüküm mahkemelerinden hangisi tarafından bakılacağını belirtir.
A-Mamelek Hukukundan Doğan Davalarda Görev (Malvarlığına İlişkin)
Dava konusu para veya para ile ölçülebilen bir şey olan davalar mamelek(malvarlığı) hukukundan doğan davalardır,alacak,menkul,gayrimenkul davaları gibi.
ANA KURAL
Kural olarak miktar yahut değeri madde 8,1'deki görev sınırını geçmeyen davalar için SULH HUKUK mahkemesi görevli,bu sınırı geçen davalarda ise Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.
Madde 8'deki sınır,her sene ekonomik şartlar göz önüne alınarak tekrar belirlenir.2009 senesi için Sulh/Asliye hukuk mahkemesi ayrımı için sınır 7080 TL'dir.
Görev sınırının belirlenmesinde faiz,icra tazminatı ve giderler hesaba alınmaz.
Misal;
Siz davacısınız ve 6000 TL'lik bir alacak davasını 1 yıl sonra açıyorsunuz ve %20 sözleşme gecikme faizi talep ediyorsunuz.Bu davanızda talep ettiğiniz bedel 6000 + %20 gecikme faizi 1200= 7200 TL'dir.7080 TL'lik sınırı geçti ancak 1200 TL'lik kısım faiz,asıl alacak 6000 olduğu,ve 7080 TL'lik sınırı geçmediği için bu dava SULH HUKUK mahkemesinde açılmalıdır.
KONUSU PARADAN BAŞKA BİR ŞEY OLAN DAVALARDA GÖREVLİ MAHKEMENİN BELİRLENMESİ
Konusu paradan başka bir şey olan davalarda görevli mahkeme,müddeabihin(dava konusunun) davanın açıldığı tarihteki değerine göre belirlenir.
Yani; Bir satım sözleşmesi olsun,bu sözleşmede motorunuzu 8000 TL'ye satmış olun.Bugün,yani dava tarihinde motorunuz 2.eldir ve değeri düşmüştür,dava tarihindeki değeri 6000 TL'dir,dava konusu da satışın iptali olsun.Sözleşme yaptığınızda motoru 8000 TL'ye sattınız,ilk bakışta parasal sınır olan 7080 TL'yi geçtiği görülüyor,Asliye Hukuk'ta açıldığını düşünebilirsiniz,ama dava tarihindeki değer,yani 6000 TL esas alınmalı ve dava SULH HUKUK mahkemesinde açılmalıdır.
Dava dilekçenizde müddeabihin değerini göstermek zorundasınız.Göstermezseniz,müddeabihin değeri size(davacıya) tespit ettirilir.Değeri tespit etmekten kaçınırsanız da dilekçeniz işleme konmaz.Gerçi bu kısım doktrinde tartışmalı,tarafların müddeabihin değerinde anlaşmasını yeterli gören görüş ve mahkemenin müddeabihin değerini belirlemesei gerektiğini savunan görüş var,pek girmiyorum buraya.
ÖZEL DURUMLAR
1-Müddeabihin Birden Fazla Olması:
Siz Mehmet Amca'dan Karz Aktinden(ödünç sözleşmesi) dolayı 7000 TL alacaklısınız ve gene Mehmet Amca'dan haksız iktisaptan (nedensiz edinme) 6000 TL alacaklısınız.Bu iki sebepten dolayı Mehmet Amca'ya iki ayrı dava açabilirsiniz.Bu 2 davayı parasal sınır olan 7080'i geçmedikleri için SULH HUKUK mahkemesinde açmalısınız.
Ancak hukukumuzdaki bir güzellikten faydalanarak; 7000 TL + 6000 TL'lik alacakları birleştirip Mehmet Amca'ya tek bir dava da açabilirsiniz.Bu durumda 7000 + 6000 TL = 13000 TL'dir ve bu davayı 7080 TL'lik sınır geçildiği için Asliye Hukuk Mahkemesinde açmalısınız.Bu birleşme olayına hukukta "OBJEKTİJ DAVA BİRLEŞMESİ" denmekte.
2-Seçimlik Davalarda Görev:
Dava borcunun konusu 2 şey olduğunda ve borçlu bu 2 şeyden birini seçip borcu sona erdirebiliyorsa,burada seçimlik borç söz konusudur.
Misal:
Siz Mehmet Amca'dan gene alacaklısınız ve davayı şu şekilde açıyorsunuz ; Mehmet Amca'nın ya Sony Vaio'yu veya Plazma Tv'yi vermesine mahkum edilmesi..
Şimdi burada görevli mahkemeyi nasıl belirleyeceğiz?
Sony Vaio'nun değeri 5500 TL,Plazma'nın değeri de 8000 TL olsun,Bunu kanun cevaplamakta;
Madde 3 - Müddeabih, birden ziyade ise miktar ve kıymetlerinin mecmuu esas ittihaz olunur. Müddeabih bir tarafın birini ifa veya istifada muhayyer olduğu iki veya daha ziyade şeylerden biri ise bunlardan hangisinin kıymeti ziyade ise yalnız o nazarı dikkate alınır.
Günümüz türkçesi ile seçimlik borçlardan hangisinin değeri fazla ise görevli mahkeme ona göre belirlenir.Örneğimizde Plazma'nın değeri fazla olduğundan görevli mahkeme Asliye Hukuktur.
Peki Seçimlik borçlardan biri para,diğer ise paradan başka bir şey ise nasıl belirlenecek?
Misal;
Mehmet Amca'nın ya 5000 TL vermesine ya da arabasını vermesine mahkum edilmesi..Kanun ne diyor?
"Hakkı hiyar muayyen para ile diğer şeye taallük ettiği halde mahkemenin vazifesini tayinde yalnız para esas ittihaz olunur."
Günümüz türkçesi ile seçimlik borçlardan biri para diğeri de para harici bir şey ise,para esas alınır.Yani arabanın değeri 10.000 TL olsa de,bu dava para esas alınarak SULH HUKUK mahkemesinde açılır.
Bir kaç özel durum daha var,ayrıntıya girmek istemiyorum.
Şahıs Varlığına ve Aile Hukukuna İlişkin Dava ve İşlerde Görevli Mahkeme:
Bu davalarda Asliye Hukuk Mahkemesinin görevi asıldır.Yani davanın Sulh Hukukta veya diğer Özel mahkemelerde görüleceği (misal aile mahkemesi) kanunda belirtilmemişse,bu davalar Asliye Hukuk Mahkemesinde Görülür.
Örnekler: Şahsiyet Haklarına tecavüzün önlenmesi,Derneklerin feshi,Yaş-ad-soyad nüfus kayıt düzeltme davaları Asliye Hukuk Mahkemesinde görülür..
Peki ben buraya kadar size neden Görev'i anlattım.Yani Sulh Hukuk Mahkemesinde açılması gereken bir davayı Asliye Hukuk mahkemesinde açarsam,ya da Ticaret Mahkemesinde görülmesi gereken davayı Aile Mahkemesinde açarsam ne olur?Suç mu,günah mı?
Suç değil,günah hiç değil.Ancak zaten yeterli personel olmadığı için ağır işleyen adalet sisteminin daha ağır işlemesine,evrak transferinin artmasına,işinizin daha da geç görülmesine,masrafları artmasına mükemmel bir katkı yapmış olursunuz.
Bu katkıyı nasıl yaptın peki?
Sulh Hukuk'ta açılması gereken davayı,gittin Asliye Hukuk mahkemesinde açtın diyelim.
Hükmün kesinleşmesine kadar taraflar tarafından görevslizlik iddiasında bulunulabilir.Hüküm kesinleşinceye kadar gerek Mahkeme gerek Yargıtay Re'sen(kendiliğinden) görev kurallarına aykırılığı gözetir.
Mahkeme görevsizlik kararı verdi diyelim.Mahkeme görevli mahkemeyi belirler ve dava dosyasının görevli mahkemeye gönderilmesine dair bir karar verir.Dikkat edin,karar verir,kendiliğinden göndermez.Bu durumda siz,10 gün içerisinde görevli mahkemeye başvurarak davalıya tebligat yaptırmalısınız.Aksi takdirde,bu süre geçirildiğinde dava açılmamış sayılır.
Toparlarsak bu yazıyı yazmamdaki amaç,1000 TL'lik 2000 TL'lik ufak ve davayı takip etmesi aslında kolay alacaklar için dilekçenizi hazırlarken görevli mahkemeyi iyi belirlemeniz şarttır.Avukattan yardım almanız elbet yararınıza ama kendiniz de halledebilirsiniz. (Mesleğimi baltalıyorum farkındayım)
Görev konusu işin birinci kısmı,bundan sonraki yazı da YETKİ konusunu anlatmaya çalışıcam.
-
Eline sağlık Emrah abi :)
Kısayol
Şikayet
Özel Mesaj
Alıntı yap
Cevapla