ASP'ye Giriş - 1

Dökümanın Forum Konusu Linktedir : http://www.tahribat.com/Forum-Dokuman-Asp-Ye-Giris-1-139179/

Html Bilmiyorsanız önce Html Öğrenin çünkü HTML bildiğinizi varsayıyorum !
http://www.tahribat.com/forumdisplayfolder.asp?folderid=88078
http://www.tahribat.com/forumdisplayfolder.asp?folderid=88127
http://www.tahribat.com/forumdisplayfolder.asp?folderid=88897

http://www.tahribat.com/Dokuman-Windows-Xp-Uzerine-Iis-Kurulumu-369/ Arkadaşlar uygulamaları çalıştırabilmek için iis bilgisayarınızda kurulu olmalıdır ve en azından iis hakkında biraz bilginiz olması gereki yukarıda verdiğim linkteki konudan kurabilir sonra bu dökümanı okuyabilir ve asp ye ilk adımı atabilirsiniz...

Dikkat : Dökümanlarda fazla ayrıntıya girmiyorum ve fazla uzunda tutmuyorum bütün dökümanları bitirince asp incelikleri diye bir son döküman daha oluşturup bütün dökümanların özetini ayrıntılara girerek anlatacağım bu hem dersleri takip edenlerin işine yarar hemde en baştan öğrenenlerin işine yarar.

IIS ile işimiz bittiğine göre asp ye giriş yapalım şimdilik asp ile ilgili döküman yazacağım ileride asp.net ile yazmayı düşünüyorum hatta asp.net i beraber öğrenir dökümanda yazarız.

Teorik bilgileri geçiyorum arkadaşlar direk kod yazmaya geçeceğiz teoriyle vakit kaybetmeyin ama bilseniz iyi olur tabi (asp nasıl çalışır tarihi ,iis ile nasıl anlaşır falan işte geçiyorum bunları gerenk yok.)

şimdi arkadaşlar html ne yapıyoruz örneğin   ...   yazarak taglarımızı yazıyorduk asp de ise

<% ile başlıyoruz
İle bitiriyoruz %>
asp kodlarımız

<%
.....
%>   arasına gelecek

1 Değişkenler

Değişken tanımlarken sayıda kullanabilirsiniz fakat başında harf mutlaka olmalıdır içinde noktalama işaretleri bulunamaz ve bir değişkenin uzunluğu 255 karakteri geçemez boşluk kullanamazsınız... bu kurallara uymazsanız hata alırsınız...

<%
option explicit
dim adi 
adi "sahin yilmaz"
%>

yukarıda gördüğnüz gibi önce option explicit yazdık daha sonra dim ile değişkeni belirledik ve sonrada değişkenimize değer atadık option explicit in farkı adi değikenimizi bir kere tanımlayıp kod yazarken ileri aşamalarda bir daha kullandırtmamak tabi option explicit yazıp altına dim ile değişken adını unutmayın yoksa asp sayfamız hata verecektir. Tabi isterseniz dim veya option explicit ile hiç uğraşmayadabilirsiniz direk

<%
adi = "sahin yilmaz"
%>

şeklinde yazarak da değişkende belirleyebilirsiniz kullanmanızı öneririm hataları daha çabuk bulursunuz...

Şimdi değişken tiplerine geçelim

asp de 3 tane değişken tipi var veriniz ya alfa olur ya sayısal olur yada mantıksal olabilmektedir örnekde görelim

alfa            = "Sahin yilmaz 19"
burada " işareti verimizin alfa olduğunu belirtiyor

sayi            = 28
burada " işareti kullanmadık farkındaysanız bunun anlamı verimizi sayı olduğu anlamına gelir tabi sayı yazarsanız :)

mantiksal    = True
'burada  verimize mantıksal değer okuttuk bu genelde veritabanımızda işimize yarayacak...

şimdi açıklama yapalım örneğin alfa değişkenimizde "" yazıp içine değişkenimizi yazdık bu artık bizim için string oldu
ardından sayi = 28 dedik " kullanmadığımız için ve sayı yazdığımız için bu bizim sayımız oldu ve mantiksal = True dedik. Şimdi bununla ilgili bir örnek yapalım

<%
sayi1 = 9
sayi2 = 19
sayi3 = "4"
sayi4 = "2"
%>

evet şimdi sayi1 ve sayi2 değişkenimiz sayı olduğu için bu değişkenler arasında matematiksel işlemler yapabiliriz fakat özellikle dikkat edin sayi3 ve sayi4 değişenimiz string olduğu için aralarında matematiksel işlem yapamayız !!! Aradaki farkı çok iyi anlayın yoksa çuvallarsınız bir örnek daha yapıyorum. Anlamanız için örneği Geliştiriyorum.

<%
sayi1 = 9
sayi2 = 19

toplama = sayi1 + sayi2

sayi3 = "4"
sayi4 = "2"

birlestir = sayi3 & sayi4
%>

Toplama : <%=toplama%>
Birleştir : <%=birlestir%>

bu sayfayı degiskenler.asp diye kaydedip localde çalıştırdığınızda sonuç olarak :

Toplama : 28
Birleştir : 42

Çıktılarını alırsınız gördüğümüz gibi sayi1 ve sayi2 yi matematiksel olarak topladık ve 28 elde ettik (19+9) sayi3 ve sayi4 ü string olduğu için (" işaretinden dolayı) & işareti ile birleştirdik

peki

<%
sayi3 = "4"
sayi4 = "2"

topla = sayi3 + sayi4
%>
Topla : <%=topla%>

yazarsak ne çıkmalı ? 4 ile 2 toplayıp 6 mı çıkacak yoksa 4 ile 2 i birleştirecek 42 mi çıkacak ? sayfayı kaydedip bakarsak ve kodumuzu çalıştırırsak

Topla : 42 çıkacaktır yani toplama yapmadı birleştirdi.... neden çünkü verimiz sayısal değil string " işareti kullandığımız için. Kodu peki string ile sayisal veriyi nasıl birleştireceğiz ? mesela ;

<%
sayisalveri = 28
adi_soyadi = "Tahribat"

sonuc = sayisalveri + adi_soyadi
%>

<%=sonuc%>

İşte scriptimiz burda sıyırdı ve bize hatayı verdi... çünkü Tahribat ile 28 verisini toplamaya çalıştım Tahribat yerinde 10 yazsaydı 38 sonucunu bize verecekti fakat biz string girdiğimiz için doğal olarak kodumuz hata verdi. Sayisal bir veri ile string bir veriyi birleştirmek için & işaretini kullanacağız

<%
sayisalveri = 28
adi_soyadi = "Tahribat"

sonuc = sayisalveri & adi_soyadi
%>

<%=sonuc%>

olarak değiştirirsek eğer... sonuç olarak ekranda

28Tahribat

yazdığını görürüz. Veya şöyle yaparsak

<%
sayisal1 = 19
sayisal2 = 9
sonucu = sayisal1 & sayisal2
%>
Sonuç : <%=sonucu%>

dersek eğer sonuç olarak bize 199 sayısı dönecektir çünkü & işareti ile birlikte 19 ve 9 u toplamadık ! birleştirdik
değişkenlerlerde bu tür şeyler önemlidir unutmayın örneğin anket yapacaksınız diyelim bu özellikleri bilmeniz gerekmektedir. Mesela bir örnek daha

<%
degisken1 = "Tahribat"          ' 1.değişkenim
degisken2 = "Com"              ' 2.değişkenim

site = degisken1 & "." & degisken2  ' şimdi burayı adım adım anlatırsak degisken1 değerimi aldım ve "." içerisinde & veri ile birlikte birleştirdim ardından degisken2 yi aldım ve başındaki site değişkenine bunların hepsini atadım...

<%=site%>

yani sonuç olarak kodumuzun sayfada çıktısı

Tahribat.com

olacaktır....

Biraz matematiksel işlem yapalım mesela

<%
carpma     = 10 * 20
toplama    = 10 + 18
bolme       = 9 / 3
cikarma     = 19 - 9
%>

Çarpma : <%=carpma%>
Toplama : <%=toplama%>
Bölme : <%=bolme%>
Çıkarma : <%=cikarma%>

sonuç olarak çıktımız şu şekilde olacaktır.
Çarpma : 200
Toplama : 28
Bölme : 3
Çıkarma : 10

Diziler

<%
option explicit
dim gunler(7)

gunler(1) = "Pazartesi"
gunler(2) = "Salı"
gunler(3) = "Çarşamba"
gunler(4) = "Perşembe"
gunler(5) = "Cuma"
gunler(6) = "Cumartesi"
gunler(7) = "Pazar"
%>

<%=gunler(5)%>

yazarsak çıktımız

Cuma

Şeklinde olacaktır...

buda bir diğer değişken şeklimiz gunler değişkenimize 7 tane farklı değer atayabildik böylece...

Sabitler

<%Const url = "www.tahribat.com"%>

Bu değişkenimizin işlevi çok güzeldir yukarıda const dediğimiz zaman sabit bir değişken tanımlayacağımızı belirtiyoruz ardından değişken adını veriyoruz ben url dedim ve değişkene değer atıyoruz ben string ekledim ve www.tahribat.com dedim.

şimdi bunun farkı nedir diye soracaksınız ben söyleyeyim url isimli değişkenimiz sabit oldu ve artık değiştirlemez bunu sayfada komple kullanabilirsiniz hatta isterseniz bütün sitede kullanabilirsiniz. Şimdi

<%Const url = "www.tahribat.com"%>

<%=url%>

çıktımız ise

www.tahribat.com

olacaktır. Peki sabit önce url değişkenine bir değer atayıp sonra değiştirmeye çalışalım ne olacak bakalım ?

<%Const url = "www.tahribat.com"%>

<%url = "deneme.com"%>

şeklinde yazarsak ve çalıştırırsak karşımıza hata sayfası çıkacaktır.. neden çüknü önce const ile url değişkenine www.tahribat.com u yazdık daha sonra url değişkenine yeni bir veri eklemeye çalıştık ve hata verdi sayfamız... const ile belirlediğimiz değişkenin değerini bir daha değiştiremezsiniz unutmayın !