Forum
Aktif konular
Üyeler
Kurallar
Arama
Diyarbakırın Astronomiye Katkısı Diyarbakırın Astronomiye Katkısı
-
(Abdurrahman Aktepenin 1800’lü yıllara ait küresi)
Hz.Enuş’un yaşadığı Otluca bölgesinde Kikan,Giragor,Çayönü bölgesi onun cenaze namazını kılan İdris peygamberin de mekanıdır.Hz.İdris’in atçılık,dikiş ve astronomi ilmindeki özellikleri Diyarbakır topraklarına da yayılmıştır.
Şehmus Aslan Enüş peygamber için şunları yazar’Şit peygamberin oğlu,Hz.Ademin torunudur.Gökbilimi hakkında derin bilgisi olan bir zattır.
(Şehmus Aslan:Kuzey Mezopotamyanın Gani kenti Ergani.Diyarbakır.1966 s:67)
İlk astronom İdris peygamberdi. Ahmet Cemil Akıncı.Peygamberler tarihi.Sinan yay.İst.1985.1/300 .357.394İdris Peygamber Ahd-i Atıyk'te Enuş diye geçer (Tekvin, v, 6).
‘İdris aleyhisselam, insanlık tarihindeki pek çok ilkin sahibidir. Bunların bazıları kaynaklarda şöyle geçmektedir; "Kalemin keşfi ve yazmada kullanımı, ilimlerin tasnifi ve ilk kez yıldızların hareketlerinin incelenmesi, astronomi hesaplarının yapımı, atın evcilleştirilmesi, okun keşfi, Allah yolunda ilk kez düzenli birlikler kurup sıcak harbe girişmek, ilk kumaş dokuyarak elbise yapmak ki, o zamana kadar insanlar, örtünmek için hayvan derilerinden giyecek yapıyorlardı, şehir kurma sanatı." http://www.kevser.org/
Matematikten astronomiye pek çok bilim dalı onun sayesinde ortaya çıkmıştır. http://www.biyografi.net/http://www.goknaz.com/Diyarbakır’da astronomi
Hz.Enuş ve İdris(AS)’den gelen astronomi ilk Diyarbakır topraklarında neşvünema bulur ve ileri nesillerde de kendini gösterir.Diyarbakır ulu camiinde güneş saatine bakmamız bu konuda fikir verir.
Diyarbakır Ulu camide güneş saati
Ezan için güneş saati
Diyarbakır Ulu Camii’nin avlusundaki en ilginç özelliği avlunun sağ tarafında dikilen bir taş üzerine monte edilmiş güneş saatidir. Taş’ın ortasında bıçak ağzı büyüklüğünde bir demir parçası monte edilirken, demirin her iki tarafında ise yarım ay şeklinde biri kubleye diğeri kuzeye doğru çizilen iki çizgi bulunmaktadır. Yarım ay şeklindeki her iki çizgiden 6’şar çizgi olmak üzere toplam 12 çizgi bulunmaktadır. Güneşin doğuşunda taşın ortasına dikilen demirin gölgesi hangi çizginin üstüne vurursa saat o gölgeye göre belirlenip cami imamı tarafından ezan okunduğu ve cemaatin namazlarını kıldıkları belirtilmektedir. Güneş saatinin hangi tarihte ve kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir.
http://diyarbekirli.blogcu.com/
Diyarbakır’da astronomi ile ilgili bilim adamlarının yetiştiğini görüyoruz
Al bardaklı şeyh Ahmed
Diyarbakır’da saraykapıya yakın bardaklı mahallesimde M.1446’da doğdu.500 sayfalık eseri İstanbul’da Millet kütüphanesinde,Lugat bölümü.No.39’dadır.Eserinde
Rumi ve Farsca ile celali takvimlerindeki ay adlarını,bunlardan her birinin başlangıçve kullanış usullerini,zamanını,kebise yıllarını,her takvimdeki ay ve günlerde geçen bayramlar ile meşhur günleri anlatır.Ayrıca gökyüzündeki gezegenlerin adlarını,bunların burçları ile hareketlerini ve bunlara verilen adların nden ileri geldiğini,Arabi ayların birinci günlerini bilip bulma usullerini anlatır. M Şefik Korkusuz:.Diyarbekir Velileri.I-II.Kent yay.İst.2004.s..57Seydaye Lice Muhammed Hadi
1852 Lice doğumludur.Lice müfülüğü yapmıştır.Astronomi ilminde üstadı.Kullandığı aletler mevcuttur(M.Şefik Korkusuz.Tezkire-i Meşayih-i Amid.İst.2004.s.159
Muslihiddin-i Lari
İranda Laristan’da doğdu.Hindistan,Halep’te bulundu.İstanbul’da Ebussud efendiyle beraber oldu.Sonra Diyarbakıra geldi.İskender paşa çocuklarına onu hoca tayin etti.Hüsrev paşa medrese müderrisliğini verdi1591’de vefat etti.
Palu (Parlı) Camii ismi de verilen yapı batısında büyük Hekim Muslihiddin-i Lari'nin mezarı vardır.
29 eseri vardır. 2 astronomi eseri vardır.Bu eserler Kandilli ve Süleymaniye kütüphanesindedir.Sait paşa
Sait paşa,Diyarbakırda doğup büyüdü.Diyarbakıra bağlı bir ile mutasarrıf oldu. Astronomi ve coğrafya kitabı yazdı.Şeyh Abdurrahman aktepi ve astronomi
Hasankaleli İbrahim Hakkı Hazretleri ve Marifetname eseri çok meşhurdur.Gerek tasavvuf ve dini ilimler ve gerek astronomi ve tıpla ilgili konuları kendi döneminde ele alışı enteresandır.Bugün Tillo bölgesi de İbrahim Hakkı hazretleriyle inanç turizmine önemli renk katmaktadır.
Ancak Diyarbakır'da Çınar ilçesinde aynı özellikleri taşıyan Şeyh Abdurrahman Aktepi hazretlerini ne yazık ki Türkiye ve İslam alemi fazla tanımamaktadır.Bu mübarek zatı elden geldiğince tanıtmak bir vefa gereğidir.
Diyarbakır Çınar’da Alatosun köyü türbesi,Aktepe Şeyh Hasan-i Nürani türbesi,Altınaakar köyünde bir türbe(Şeyh Kasım) dini mekanlardır.
Çınar Aktepe geçen asırda İslami bir üniversite hükmündeydi.Burada bir cami minaresi ve medrese kalıntısı ile medrese öğrencilerinin (80 öğrenci) mezarı bulunmaktadır. Minare 850 yılında yapılmıştır.Öğrenciler veba salgını sonucu vefat etmişlerdir.
Şeyh Abdurahman Aktepi hicri 1270(miladi1854)yılında Diyarbakır ili çınar ilçesi aktepe köyünde doğmuştur
Eserlerinden başlıcaları “Revdül Neim” Divana Ruhi, Kitabül Ebriz, Keşfül Zelam, Diyarbakıra Özgü Takvim, Astronomi, (bir diğer astronomi eserinde çevrimliğini yapmıştır) Fıkıh, Arapça Gramer, Hastalıklar İçin Şifa Kitabı,
Eserlerinde öne çıkan Revdül Neim eserinde peygamberimizin özellikleri ile onun miraca çıkışı konu edinmektedir. Manzum dizeler halinde kaleme alınan kitap 360 sayfadır, Hicri 1302 yılında kaleme alınmıştır. Diğer Kürtçe eseri ise Divana Ruhi’dir. Bu eser Şeyh Abdurrahmanın şiirlerinden oluşmaktadır. Tüm bunların yanında Keşfül Zelam 35, Kitabül Ebris ise 81 sayfadan oluşmaktadır.
Ayrıca astronomi ile ilgili eseri hazırlarken ceviz ağacından dünya şeklinde bir küre hazırlamış ve bu küre halen sağlam olarak durmaktadır.
Bunlara ilave olarak Şeyh Abdurrahmana ait kütüphanesindeki yüzlerce el yazma kitap Aktepeli’nin sahip olduğu bilgi birikimini güsterir niteliktedir. Aktepeli ile ilgili her türlü bilgiyi Aktepeli’nin yatırını inşa eden ve şu anda da yatırın ve ziyaretçilerin her türlü ihtiyacını kendi imkanları ile karşılayan Aktepe Köyü ikametgahlı Şeyhin torunu Şafii Işık tarafından temin edilinebilinmektedir.( Mehmet Işık)
Eserleriyle ilgili yorum1.Divan:471 beyittir,70 sayfadır
2.Kitab-u Ravd'un Naiym:Konusu Hz.Muhammed'in(SAV) miracı ve hayatı hakkındadır.4531 beyitli olup 306 sayfadır.
3.Kitab'ul İbriz.Arapça yazılmıştır 81 sayfadır.Kur'anın Kelamullah olduğunu anlatır.
4.Kiştab-u Keşf Zulam fi akaid-i fark-el İslam:Konusu mezhebler arasındaki farklardır.25 sayfadır.Arapça yazılmıştır
5.Minhac-ul Usul:Konusu fıkıhtır.Arapça yazılmıştır ve 50 sayfadır.
6.Astronomi ile ilgili yazılmış eser
7.Aktepe köyü ve civarı için 1 yıllık namaz vakitlerini belirtir bir takvim.18 sayfalık mükemmel bir eserdir.
8.Sarf ve nahiv hakkında yazılmış bir eser.
9.Tıb hakkında bir eser.
10.1894 tarihli ayrı bir manzumesi ve 17. yüzyıl Osmanlı şairlarinden Nabi'nin yazdığı bir Gazel'e üç mısra ekleyerek yazdığı Türkçe bir Muhannes'i vardır. (M.Şefik Korkusuz:Diyarbakır Velileri.s:48)Şİmdi Aktepe hazretlerini ,Zeynel Abdin Çiçek tarafından günümüze güncellenen Rumi takvim isimli eserinden numune olarak iki sayfa alalım
1800’lü yıllara ait Diyarbakır Çınar - Aktepe köyü -A. Aktepe’nin mücessem küreleri
1899’lü yıllara ait Abdurrahman Aktepi’nin Astronomi kitabından alıntılar
-
Bu Konuda Ülkemizin Pek Çok Yöresinden Düşünür ve Bilim Adamı Çıkmıştır... Bu Yörelerimizden Biridir Diyarbakır.. İnsanlarımız Geçmişte Dünyaya Bilimsel Örnek Olabilecek durumda iken Şimdiki Durum Düşündürücüdür...?
Ne Olduda Bu Kadar Bilimi Geriden Takip eder Olduk hatta Takip Edemez Olduk.!
-
çünkü güneş batıdan doğuyor artık ;)
-
ShockMan bunu yazdı:
-----------------------------Ne Olduda Bu Kadar Bilimi Geriden Takip eder Olduk hatta Takip Edemez Olduk.!
-----------------------------Düzenleme : Kamuoyunu yanılttım. Kusura bakmayınız.
-
BiUyeOlamadim bunu yazdı:
-----------------------------Abi çok fena yerlere girmişsin :) Bunun için yaklaşık 1000 sene geriye gidip, buharlı motordan itibaren tartışmaya başlamalıyız. Tabi en büyük etken döneminin Şeyhül-İslam'ıdır.
-----------------------------Bin yıl önce buharlı motor diye bişey yoktu yalnız :|
-
İlk buharlı motorların gemilerde kullanılmasından sonra 1804 yılında Richard Trevithick bir vagonun şasesi üzerine sabit bir buhar motoru yerleştirerek dünyanın ilk buharlı lokomotifini üretti.
Not : Kusura bakmayın.
-
bunların diyarbakırla alakası yok ibni sinanın eserleri araştırıp öyle yaz diyarbakıra yakıştırma
-
Hasbinallah Töbe töbe Edit..
-
Diyarbakır n'alaka?
-
abdullahozcan bunu yazdı:
-----------------------------
bunların diyarbakırla alakası yok ibni sinanın eserleri araştırıp öyle yaz diyarbakıra yakıştırma
-----------------------------Şimdi bu yazının İbni Sina ile ne alakası var? Kaldı ki İbni Sina'nın astronomi ile ilgili araştırmalarının olduğunu bilmiyorum :S Tıp alanında onun eserleri var.
Aktepe hazretlerini araştır.
Aktepe Diyarbakır'ın çınar ilçesinde bir yerdir. Git ansiklopedilere bak google'ı kullan. Adamda ön yargı var bi kere :) Yazdığı eserlere bak.
Diyarbakır mı? Olmaz asla! Az geliştir kendini lan :)
@shadow okursan yazıyı alakayı görürsün.
-
Diyarbakırda yetişen adamın gelişiminin astronomiye katkısı olsa neyse de diyarbakır mı yapmış hoca katkıları.saçma..
Kısayol
Şikayet
Özel Mesaj
Alıntı yap
Cevapla