NLP Proje Fikri
-
Merhaba hocalar,
NLP -> Doğal Dil İşleme( natural language processing ) dersimiz var ve bu dersde proje yapacağız. Özetle bu konu hakkında fikirleriniz, şunları yapabilirsin dediğiniz projeleriniz varsa bekliyorum.
Bilmeyenler için NLP ile ilgili kısa bir yazı paylaşmak istiyorum öncelikle: (ekşi den buldum)
-------------
doğal dil işleme, ana işlevi doğal bir dili çözümleme, anlama, yorumlama ve üretme olan bilgisayar sistemlerinin tasarımını ve gerçekleştirilmesini konu alan bilim ve mühendislik dalıdır. ddi, yapay zeka( bilgi gösterimi, planlama, akıl yürütme, vb. ), biçimsel diller kuramı(dil çözümleme), kuramsal dilbilim, bilişsel psikoloji gibi çok değişik alanlarda geliştirilmiş kuram, yöntem ve teknolojileri bir araya getirir. 1950 ve 1960 ‘larda yapay zekanın küçük bir alt alanı olarak görülen bu konu, araştırmacıların ve gerçekleştirilen uygulamaların elde ettiği başarılar sonunda artık bilgisayar bilimlerinin temel bir disiplini olarak kabul edilmektedir.
doğal dil işleme (ddi), önümüzdeki yıllarda insanların bilgisayarlar ile etkileşiminde temel birtakım değişiklikler getirmeye aday teknolojilerden biridir. ddi ‘nin ucuz bilgisayar gücüne dayanması nedeniyle önceleri beklenen sonuca göre çok pahalı olan ddi uygulamaları için güçlü bilgisayarların ortaya çıkışı büyük değişiklikler yapmıştır.
doğal dil işleme alanındaki araştırmalarda temel amaçlar genellikle şunlar olmuştur:
- doğal dillerin işlev ve yapısını daha iyi anlamak
- bilgisayarlar ile insanlar arasındaki arabirim olarak doğal dil kullanmak ve bu şekilde bilgisayar ile insanlar arasındaki iletişimi kolaylaştırmak
- bilgisayar ile dil çevirisi yapmak
ddi sistemleri, beş ana seviyede incelenir. bu seviyeler şöyledir:
sesbilim (phonology)
biçimbilim (morphology)
sözdizimbilim (syntax)
anlambilim (semantics)
kullanımbilim (pragmatics)
sesbilim harflerin seslerini ve bunlarin dil içinde nasıl kullanıldığını inceler. tüm dillerin bir alfabesi vardır. her harfin sesi diğerlerinden farklıdır ve bu ses birimlerine fonem adı verilir. sesbilimde ana problem ses dalgalarının sürekli olmasına ragmen fonemlerin kesikli olmasıdır. konuşmayı anlamak için, sürekli akan konuşma kesikli seslere bölümlenmelidir. daha sonra sesler ve fonemler sınıflandırılmalıdır. bu karmaşık problem örüntü tanıma kapsamında ele alınır.
biçimbilim sözcük oluşumunu ele alan bilimdir. bu aşamada temel amaç kelimenin kökünü ve eklerini doğru olarak tespit ve tasnif edebilmektir. bir kelimede eklerin sırası ve yapısı, yapım ve çekim eklerinin belirlenmesi gibi işlemler bu seviyede yapılır.
sözdizimbilim, sözcüklerin cümle oluşturmak için ne şekilde sıralanmaları gerektiğini inceler. kelimelerin cümle içindeki yapısal görevlerini, öbekleri ve bunları oluşturan alt öbekleri tanımlar. sözcüklerin birleştirilerek cümlelerin oluşturulması veya bir cümlenin bileşenlerine ayrıştırılması(parsing) işlemleri bu aşamada gerçekleştirilir.
anlambilim, dilin gerçek dünya ile iletişim kurduğu düzeydir. kelimelerin anlamlarını ve bunların cümlenin anlamını oluşturmak için nasıl bir araya geldiklerini inceler.
kullanımbilim, cümlelerin normal anlamından farklı bir anlamda kullanıldığı durumları inceler. örneğin "pencereyi acabilir misiniz" cümlesi soru değil istektir. bazıları tarafından anlambilimin altkümesi olarak ele alınmaktadır.--------
NLP ile ne yapılabilir? Fikir vermesi açısından bir kaç örnek vermek istiyorum.
Mesela bir abimiz yazar tanıma projesi yapmış. NLP ve ML kullanarak, 30 tane yazarın hangi yazıyı yazdığını tahmin eden bir proje geliştirmiş. -> http://ziynetnesibe.com/dogal-dil-isleme-yazar-tanima-projesi
NLP Türkçe için "Zemberek" diye bir proje yapmışlar. Bu konu üzerinde kafa yormak isteyenler inceleyebilir.
https://github.com/ahmetaa/zemberek-nlp
Bir de bu konu ile ilgili bir prof. konuşmasını şöyle bırakayım.
https://www.youtube.com/watch?v=CzIUICJXAjY
Özetle sizin eksikliğini hissettiğiniz bir konu var mı NLP ve ML ile çözülebilinecek. Tabi bu projeyi yapmaya çalışacağımız için çok da zor olmamalı :)
-
kadınlar ve erkekler cinsiyet olarak ayırt edilebilir mi cümle yapısı vs. classifield yapılabilirse değişik bir proje olur belki. benim düşüncem kadınların cümleleri ile erkeklerin cümleleri çok bariz olmasada genele vurulduğunda anlaşılıyor yani bir masanın üzerindeki meyveleri bir kadının anlatması ile erkeğin anlatması ayırt edilebilir mi nlp kullanarak :)
-
kadınlar ve erkekler cinsiyet olarak ayırt edilebilir mi cümle yapısı vs. classifield yapılabilirse değişik bir proje olur belki. benim düşüncem kadınların cümleleri ile erkeklerin cümleleri çok bariz olmasada genele vurulduğunda anlaşılıyor yani bir masanın üzerindeki meyveleri bir kadının anlatması ile erkeğin anlatması ayırt edilebilir mi nlp kullanarak :)
-
Allura bunu yazdı
kadınlar ve erkekler cinsiyet olarak ayırt edilebilir mi cümle yapısı vs. classifield yapılabilirse değişik bir proje olur belki. benim düşüncem kadınların cümleleri ile erkeklerin cümleleri çok bariz olmasada genele vurulduğunda anlaşılıyor yani bir masanın üzerindeki meyveleri bir kadının anlatması ile erkeğin anlatması ayırt edilebilir mi nlp kullanarak :)
hocam yeterince örnek bulabilirsek edilebilinir diye düşünüyorum. ama burada hocamız daha çok bir problemi çözecek bir proje istiyor.
-
Keyifli bir konu, dusunsene bir gun buyuk b.k yiyip sirra kadem basarsam daha onceki yazilarimi - aramalarimi analiz edip daha sonra yazacagim yazilardan beni bulmalari.. Cok tatli konu, zamanim olsada ben de uzerine calissam.
Multi uyeler icin yapmak lazim bunu ya da tosuncuk adinda bir program yazip ciftlikbank firarisini arayacaksin. (:
-
telekom bunu yazdı
Keyifli bir konu, dusunsene bir gun buyuk b.k yiyip sirra kadem basarsam daha onceki yazilarimi - aramalarimi analiz edip daha sonra yazacagim yazilardan beni bulmalari.. Cok tatli konu, zamanim olsada ben de uzerine calissam.
Multi uyeler icin yapmak lazim bunu ya da tosuncuk adinda bir program yazip ciftlikbank firarisini arayacaksin. (:
hiç böyle düşünmemiştim :D
aynen güzel bir konu ama benim de bu konuda ufkum biraz dar o yüzden konu açtım hocam.
-
telekom bunu yazdı
Keyifli bir konu, dusunsene bir gun buyuk b.k yiyip sirra kadem basarsam daha onceki yazilarimi - aramalarimi analiz edip daha sonra yazacagim yazilardan beni bulmalari.. Cok tatli konu, zamanim olsada ben de uzerine calissam.
Multi uyeler icin yapmak lazim bunu ya da tosuncuk adinda bir program yazip ciftlikbank firarisini arayacaksin. (:
Goruyorum ve artiriyorum feyk profillerden vpn arkasinda taciz,tehdit vs islerine bulasanlari bulabilir ama bu olay ayni zamanda felaket fişleme aracina da evrilebilir
-
bu arada hazır değinmişken doğal dil işleme de eğitim setler varsa benimle de paylaşabilirsiniz teşekkür ederim
-
@BerkayCit : benim merak ettiğim birşey var;
Bu Atıntı'sını yaptığın metinde de, her cümle yaklaşık 3-4 kelime ile mi bölünmüş? safi merak.
Örn ;
"doğal dil işleme, ana
… "
-
RitmFarbRacourci bunu yazdı
@BerkayCit : benim merak ettiğim birşey var;
Bu Atıntı'sını yaptığın metinde de, her cümle yaklaşık 3-4 kelime ile mi bölünmüş? safi merak.
Örn ;
"doğal dil işleme, ana
… "
ekşinin layout undan kaynaklanıyor hocam
-
kufuripsum diye bi projem vardi, agirligina gore kufur uretgec. nlp sayilir mi o acaba?