Eğitim & Ödev & Bilimsel Döküman
Türkce'de Sifatlarla Ilgili Dil Bilgisi Sorusu
Türkce'de Sifatlarla Ilgili Dil Bilgisi Sorusu
-
Selam arkadaslar
Sifatlarla ilgili bir sorum var.
Mesela
Yazlik ev
Perdelik kumas
Kislik Elbise
Cocukluk günleri
yukaridaki tamlamalar icin -lik -luk ekleri kullanilmis.
Ama mesela
Okul Cantasi (okulluk canta)
Yaz Tatili (yazlik tatil)
gibi tamlamalarda -lik -luk kullanilmiyor.
Hangi durumlarda -lik -luk hangilerinde ek kullanmadan yapiyoruz? Bunu türkce ögrenen biri soruyor. Ben bulamadim maalesef.
Bir kurali olmasi gerekiyor diyor diye düsünüyorum.. Mantiki bir aciklama gerek.
Yazlik ev deyince, evin yaz icin oldugunu anliyoruz ama yaz evi neden olmuyor diye soruyor
Mesela summer house, yaz evi diye cevirebiliriz ama türkce'de yazlik (ev) diye cevriliyor. Bunu nasil aciklayabilirim?
Tesekkürler
-
oradaki -lık -lik gibi ekler yapım eki. ilk kelimenin anlamını değiştiriyor yani kelime türetiyor. yaz ve yazlık farklı anlamlarda
http://turkdili.gen.tr/yap-m-ekleri.html
birde ingilizce ve türkçedeki kelime türetme, zaman çekimleri felan tam karşılamıyor gibi, deyimler vb söz oyunlarında da farklı sorunlar var.
bizde kelimeler sonekler ile olumlu olumsuz olabilir, asıl anlamından bağımsız yeni bir anlama gelebilir.
ingilizcede bunu nasıl yapıcaksın. yukarıda yazdığın soruna benzer olarak ŞEKERSİZ veya TUZSUZ kelimelerininin ingilizcelerini yaz. çevirince ne olacak bakın.
-
anladim hocam tesekkürler ama tam olarak soruya cevap olmamis. Sadece örnek verdim ingilizce olayini. Mesela almancada Zuckerfrei yazabilirsin sekersiz diye.. Ama tabi frei ek degil de kelime.
-lik -luk'un yeni kelime türetme olayi güzelmis ama hala eksik olan kisim, bir yabanci, ne zaman yaz evi ne zaman yazlik diyecek. Ben biliyorum ne oldugunu ama bir yabanciya bunu nasil anlatacaksin. Yani neden okulluk canta denmiyor da okul cantasi deniyor diyor ya da yaz evi degil de yazlik ev deniyor. Bunla ilgili bir aciklama ariyorum
-
unbalanced bunu yazdı
anladim hocam tesekkürler ama tam olarak soruya cevap olmamis. Sadece örnek verdim ingilizce olayini. Mesela almancada Zuckerfrei yazabilirsin sekersiz diye.. Ama tabi frei ek degil de kelime.
-lik -luk'un yeni kelime türetme olayi güzelmis ama hala eksik olan kisim, bir yabanci, ne zaman yaz evi ne zaman yazlik diyecek. Ben biliyorum ne oldugunu ama bir yabanciya bunu nasil anlatacaksin. Yani neden okulluk canta denmiyor da okul cantasi deniyor diyor ya da yaz evi degil de yazlik ev deniyor. Bunla ilgili bir aciklama ariyorum
yazlık kelimesindeki -lık yer ismi türeten bir yapım eki. yazlık ev derken bir yerden bahsediyoruz.
yaz tatili derken direkt olarak asıl anlamı olan yaz mevsiminden bahsediyoruz.
üst mesajdaki linke bak. daha bir sürü amaçla kullanılıyor bu ek...
-
anladim hocam. Bu ekler bir cok seye ceviriyor ama yine de yabanci gözüyle bakinca olay o kadar kolay degil.
Mesela tatil evi burada da biz tatil anlaminda kullanmiyoruz tatilde kullanlan ev yani senin deyiminle yer anlaminda kullaniyoruz. O halde tatillik (ev) seklinde neden kullanamiyoruz? Karsidaki kisi bizim gibi türkce bilmiyor, yani biz anlayabiliyoruz tatillik diye bir kelime yok ya da tuhaf geliyor ama bir yabanci icin yazlik ve tatillik arasinda fark yok. Sadece mantigi kavramaya calisiyoruz
-
aradığın bu olabilir. isim tamlaması. ama yabancı birine nasıl anlatırsın bilemem:)
https://www.dilbilgisi.net/tamlamalar-konu-anlatimi/
-
Bence daha çok kullanım ile alakalı bir durum. Sonuçta hepsi doğru.
Perdelik kumaş
Perde kumaşı
Perde için kumaş
.....
Kışlık ayakkabı
Kış ayakkabısı
Kış için ayakkabı
Arkadaşın almansa bi sorar mısın neden das Mädchen' miş?:))
-
Arkadaslar cok cok tesekkür ediyoruz olay cözülmüstür verdiginiz aciklamalar ve linklerden.
Anladiklarimizi yazalim:
-lik -lük gibi ekler isimden isim yapabiliyor ve bu isimler tamamen farkli anlamda oluyor (göz-gözlük, seker-sekerlik gibi)
- isimler sifat olabiliyor ya da olmayabiliyor
- lik -lük ile türetilmis isimler de sifat olabiliyor ya da olmayabiliyor
- sifat olanlar icin yazlik ev bu örnegi verilebilir.
- genislik de genis'ten türemis bir isim ama sifat degil o yüzden genislik cöl diyemeyiz, genislik yasasi diyebiliriz ama burada isim tamlamasi oluyor, sifat degil.
- okul müdürü, okul cantasi gibi kelimeler de sifat degil, isim tamlamasi oluyor
@Bloom kis ayakkabisini duymadim hocam pek kullanilan bi sey degil her ne kadar kulaga yanlis gelmese de. Ayrica isvicre'li :) ama isvicre almancasinda da das (s) olarak kullaniliyor Mädchen :) artikellerin genelinde zaten bir mantik yok.
edit: ayrica -chen eki kücümseme anlami veriyor. (bizdeki maymuncuk, cocukcuk, kücücük), ve bu ekle gelenler sanirim hemen hemen hepsi neutral yani DAS ile geliyor. Kelime orjinal olarak Magd'dan geliyor o da kadin hizmetci daha sonra Mägdchen oluyor ve en son hali Mädchen oluyor. Chen ile kullanildigi icin de Das kullaniliyormus :)
-
unbalanced bunu yazdı
...
@Bloom Kış ayakkabisini duymadim hocam pek kullanilan bi sey degil her ne kadar kulaga yanlis gelmese de. Ayrica isvicre'li :) ama isvicre almancasinda da das (s) olarak kullaniliyor Mädchen :) **artikellerin genelinde zaten bir mantik yok.
edit: ayrica -chen eki küçümseme anlami veriyor. (bizdeki maymuncuk, cocu(k)cuk(?), kücücük), ve bu ekle gelenler sanirim hemen hemen hepsi neutral, yani DAS ile geliyor. Kelime orjinal olarak Magd'dan geliyor o da kadin hizmetci, daha sonra Mägdchen oluyor, ve en son hali Mädchen oluyor. -Chen ile kullanildigi icin de Das kullaniliyormus :)
** burada yazdığına biraz güldüm, ama sebebini bilmiyorum. ^^` (bu cümlemi dikkate alma.)
Magd kelimesi ilgimi çekti ama. bu magd kelimesi, magd'elena'dan filan mi geliyor, yada Meryem ismini olumsuz anlamda küçük görmek için filan(ne alakaysa @.o,} )?
İsviçrede , "Höh(?) Deutsch(?)" diye bir ders var mı acaba?
Sonra bu -chen ek'i, alay etmek anlamında değil de, nezaket için kullanılıyormuş gibi geliyor bana. Vurgu, yaş, cinsiyet, vs için birşey diyemem ama.
-
Evet hocam artikellerin genelinde bir mantik yok. Sadece kelimenin sonuna göre tahmin edebiliyor yabancilar. Sonradan ögrenenlerin cogu hata yapiyor artikellerde..
Mantigi yoktan kastim mesela almanca günes, die artikeli ile geliyor. Die Sonne yani disi artikeli kullaniyor. Fransizca'da ise le ile geliyor le soleil ve erkek artikel. Neden disi neden erkek?
Almanca'da genellikle e ile bitenler die artikeli kullaniliyor ama hepsi öyle degil. chan gibi bir kac ek daha var onlar da da das kullaniliyor.
Magd da daha öncesinde maid'den geliyor. Eskiden kullanilan maid bakire (virgin) ya da hic evlenmemis anlamindan geliyor o da die artikeli ile cekiliyor. Die Maid. :)
Isvicre almancasinin yazi dili yok hocam konusma dili var. Yüksek almanca (Hochdeutsch) ise yazi ve konusma dili. Isvicre'de 3 tane resmi yazi dili var (yüksek) almanca, fransizca ve italyanca diger resmi dil de romensce (ama yazi dili yok diye biliyorum). Isvicre almancasi dialektler üzerinde kurulu. Yani her bölgenin dialekti farkli oluyor ama hepsi birbirini anliyor. Sinir bölgeleri haric, almanlar isvicre dialektlerini anlamiyorlar. Isvicre'de alman kantonlarinda okullarda, gazetelerde, maillerde vs yüksek almanca kullanilir. Arkadaslar aralarinda isvicre almancasi yaziyorlar ama standard bir yazim sekli yok..
-
RitmFarbRacourci bunu yazdıunbalanced bunu yazdı
...
@Bloom Kış ayakkabisini duymadim hocam pek kullanilan bi sey degil her ne kadar kulaga yanlis gelmese de. Ayrica isvicre'li :) ama isvicre almancasinda da das (s) olarak kullaniliyor Mädchen :) **artikellerin genelinde zaten bir mantik yok.
edit: ayrica -chen eki küçümseme anlami veriyor. (bizdeki maymuncuk, cocu(k)cuk(?), kücücük), ve bu ekle gelenler sanirim hemen hemen hepsi neutral, yani DAS ile geliyor. Kelime orjinal olarak Magd'dan geliyor o da kadin hizmetci, daha sonra Mägdchen oluyor, ve en son hali Mädchen oluyor. -Chen ile kullanildigi icin de Das kullaniliyormus :)
** burada yazdığına biraz güldüm, ama sebebini bilmiyorum. ^^` (bu cümlemi dikkate alma.)
Magd kelimesi ilgimi çekti ama. bu magd kelimesi, magd'elena'dan filan mi geliyor, yada Meryem ismini olumsuz anlamda küçük görmek için filan(ne alakaysa @.o,} )?
İsviçrede , "Höh(?) Deutsch(?)" diye bir ders var mı acaba?
Sonra bu -chen ek'i, alay etmek anlamında değil de, nezaket için kullanılıyormuş gibi geliyor bana. Vurgu, yaş, cinsiyet, vs için birşey diyemem ama.
Nezaket de değil küçümseme de. Küçültme veya duruma göre şirinlik anlamında kullanılıyor. Mesela en sık kullanımına örnek verirsek
Das Brot
Das Brötchen
Bunun dışında mesela tavşan gibi dış görünüşü şirin hayvanlar için de direk -chen ekli isim vermişler. (Hänchen)
Bir de işin suyunu çıkartıp merhabaya da katıp kendi soğuk mizaçlarını şirinleştirme çabaları da olmuyor değil. (Hallöchen)
Edit: Ekmek örneğindeki foto çok anlaşılır olmamış ama Brötchen bu el kadar sandwich ekmekleri oluyor.
torpedo_XL tarafından 05/Oca/20 21:23 tarihinde düzenlenmiştir