Görsel Tasarımın Öğelerini Doğru Kullanma

İstediğiniz kadar Flash'ı iyi kullanın istediğiniz kadar iyi kodlar yazın eğer aktaracağınız mesaj (ileti) hedef kitleniz üzerinde gereken ilgiyi uyandıramadıysa her şey boşa gitmiş olur. Tabii bu mesajınız fizik, matematik, tarih, coğrafya gibi bir dersin konusu da olabilir, şirketinizin hizmet içi eğitiminde kullandığınız bir iş alanı da olabilir.

Her ne aktarırsanız aktarın içeriğinizi destekleyecek grafik-resim, video, ses, metin, renk, yapı ve öne çıkartma gibi tasarım öğelerini yerinde kullanmanız mesajınıza güç katacaktır.

Ancak bu öğeleri yerinde kullanmazsanız başınızı derde sokarsınız. Bu yargı size abartılı gibi gelebilir fakat öğretimi destekleyen bu öğeleri yanlış kullanmak mesajın hedef kitleye ulaşmasını engelleyecek hatta yanlış ulaşmasına yol açacak ve işinizde başarısız olacaksınız.

Günlük hayat içinde ve internette de çokça rastlanılan Powerpoint sunumlarında veya Flash ile yapılmış konu ve ders anlatımlarında ses, görüntü, video, efekt, metin ve renk gibi öğelerin ne kadar bilinçsizce ve hoyratça kullanıldığına şahit olmuşuzdur.

Bir çuval inciri mahvetmemek adına öğretim tasarım öğelerinin doğru kullanımını bilmek, uygulamayı geliştirdiğiniz programı kullanmaktan daha önemlidir.

Grafik-Resim

• Rahatsız edici arka alan (zemin) kullanmayınız.
• Görsel objeyi ikiye bölecek yatay çizgiler kullanmaktan kaçınınız.
• Her bir görsel objede tek bir kavram sununuz.
• Karmaşık görsel objeleri basitleştirin veya adım adım tekrar oluşturunuz.
• Aşırı detay ve gerçekçilikten kaçınınız.
• Grafikleri ilişkili metinle beraber sununuz.

Metin

• Aynı görüntüde farklı yazı tipleri kullanmayınız.
• Sadece gerektiğinde büyük harf kullanınız.
• Satırlar arasındaki boşluk, kelime yüksekliğinin 1/2'si kadar olmalıdır.
• Bir noktaya dikkat çekmek için yan, kalın, renkli, ve altı çizili yazı tipini tercih ediniz.
• Başlıkları ekranın en üst kısmında ortaya veya sol tarafa yerleştiriniz.
• Başlıkla metin arasında en az bir boşluk bırakınız.
• Kelimeleri tam heceleri ile yazınız; kısaltma kullanmayınız.
• Basit ve anlaşılır cümleler yazınız.
• Her cümlenin sonuna bir nokta koyunuz.
• Mümkün olduğu kadar, her ekranda sadece bir paragraf kullanmaya çalışınız.
• Metinleri sola dayalı yazınız.
• Satır sonunda bölünmüş kelimeler kullanmamaya çalışınız.
• Kalın ve düzgün yazı tipini tercih ediniz.(Arial,Tahoma,Verdana)
• Sütun kullanmayınız.

Renk

• Metinlerde ve resimlerde zemin rengine zıt bir renk kullanınız.
• Birden çok görsel objede tutarlı zemin rengi kullanınız. (Hepsinde renk aynı olsun)
• Bir görsel nesnede renk miktarını sınırlayınız.
• Önemli objelere dikkat çekmek için bu objelerde en parlak ve açık renkleri kullanınız.
• Etkili renk birleşimlerini kullanınız.
• Kırmızı ve yeşil, mavi ve sarı, yeşil ve mavi, kırmızı ve mavi renk birleşimlerinden kaçınınız.
• Yaygın olarak belli bir işlem için kullandığımız renkleri olduğundan farklı kullanmakta uygun değildir. (Kırmızı tehlike, yanlış, dur gibi anlamlar için yaygın olarak kullanılır.)
• Pembe veya bordo gibi "sıcak" renkleri kullanmaktan kaçınınız.

Yapı

• Sayfa görüntüsünün dengeli olduğundan emin olunuz.
• Slaytlar için yatay format kullanınız.
• Görsel nesneler okunabilir olsun; eğer kullanıcı okuyamıyorsa, o malzemeyi kullanmayınız.
• Düzgün bir yapı kullanınız (dengeli, sıralı, ve sola-yanaşık).
• Görsellik mümkün olan en basit şekilde olsun; aşırı detaylardan kaçınınız.
• Fare kontrol tuşları ekranın en alt sağına koyunuz.
• Her yeni bir konu için ayrı bir ekran kullanınız.

Öne Çıkartma

• Öne çıkartma teknikleri; dikkatleri kelimelere, metinlere veya grafiklere çekerler ve renkli, büyük, altı çizili, kutu içine alınmış, kesme işaretli, yanıp sönen veya parlak (belki de en dikkat çeken türdür), ters renkte ve farklı fare göstergesi olan nesneleri ifade ederler.
• Yanıp sönme veya parlak nesneleri sadece çok önemli mesajları vermek için kullanınız. Hatta çok az kullanınız.
• Aynı ekranda farklı iki yerde yanıp sönen veya parlak nesneleri kullanmaktan kaçınınız.
• Kullanıcının etkileşimine ihtiyaç duyulduğunu göstermek için mümkün olan yerlerde ses kullanınız.
• Kullanıcının dikkatini çektikten sonra tekrar normal veya başka öne çıkartma tekniklerini kullanınız.
• Öne çıkartma tekniklerini kısıtlı kullanınız. Aksi takdirde, içeriğin önemini yitirmesine neden olabilirsiniz.

Yazan: Esconda

Kaynakça:
Wong, W.(1993).Principles of Form and Design, John Wiley& Sons, Kanada
Galitz, Wilbert.(2007). The Essential Guide to User Interface Design.Wiley, 3. Edition
Şahin, Tuğba Y. Yıldırım, Soner. Öğretim Teknolojileri Ve Materyal Geliştirme,Anı Yayınları,Ankara, 1999 .
Keller, J. (October 1987). Strategies for stimulating the motivation to learn. Performance and Instruction.
Demirel Özcan, Seferoğlu Sadi, Yağcı Esed(2002). Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. Pegem A Yayıncılık.