Forum
Aktif konular
Üyeler
Kurallar
Arama
Alp Er Tunga Sagusu Alp Er Tunga Sagusu
-
Evet, yeni bir kültür hizmetiyle daha karşınızdayım :)
önce bu saguyla ilgili biraz bilgi verelim;
Alp Er Tunga Sagusu
İslamlık'tan önceki dönemde sagu, "ağıt" (yas şiiri) anlamına gelirdi. Alp Er Tunga sagusu, İranlı Firdevsi'nin "Şehname" adlı destanında Efrasiyab adıyla anılan ve İ.Ö.624'te Türk-İran savaşları sırasında Keyhüsrev tarafından aldatılarak öldürtülen Alp Er Tunga (Buku ya da Buka Han) için yakılan ağıttır. Alp Er Tunga'nın Türkler arasında çok sevilen bir hükümdar olduğu anlaşılmaktadır.
Alp Er Tunga sagusu yazıya ilk kez XI. yüzyılda Kaşgarlı Mahmud'un Divanü Lugat'it - Türk adlı yapıtında, Kaşgar Türkçesiyle geçirilmiştir; dörtlükler bu yapıtın çeşitli yerlerinde dağınık olarak bulunmaktadır. Dörtlüklerin sıralanışı, bir çok kaynakta farklı farklıdır. Sagu, aslında sözlü yazın döneminin ürünüdür.
Sagu, Alp Er Tunga'nın ölümünün yarattığı duygu ve düşünceleri, belirgin bir plan çerçevesinde anlatıyor:
Birinci dörtlükte, hükümdarın zamansız ölümünün verdiği şaşkınlık anlatılırken, dolaylı olarak onun büyüklüğüne de değinilmektedir.
İkinci dörtlükte, feleğin bu beylerin beyini tuzağa düşürdüğü, feleğin tuzağından Alp Er Tunga'nın bile kaçamadığı belirtiliyor. bu dörtlükte ölümün karşısındaki umarsızlık, yazgıcı biçimde ele alınmıştır.
Üçüncü ve dördüncü dörtlüklerde, yiğit hükümdarın ölümünün beylerde yarattığı etki betimlenmektedir. Onlar Alp Er Tunga'nın ölümüyle öndersiz kalmışlardır; şaşkındırlar.
Beşinci, altıncı ve yedinci dörtlüklerde, ozan yeniden yazgıyı kargışlamakta; zamanın bozulduğunu, erdemin azaldığını, hep yiğitlerin öldüğünü vurgulamaktadır.
Sekizinci dörtlükte yazgıcı bir bakış açısıyla, zamanın kötülüğü ve bu kötülüğün önlenemezliği konusunda hikmet yürütülmektedir.
Son dörtlükteyse, ağıtı söyleyen ozanın kendi duyguları iletilmektedir: Bu kişi gönlünün yandığından, duyduğu acı nedeniyle yetmiş yaş birden yaşlandığından söz etmekte, o yiğidin sağ olduğu geçmiş günleri özlemle anmaktadır.
Anlaşıldığına göre bu sagu, Alp Er Tunga'nın cenaze töreninde söylenmiş ağıtlardan biridir. Eski Türklerde büyük bir kişinin ölümü ve gömülme töreni, kendisine özgü toplantılara yol açardı. Bu törenlerde yas türküleri, ağıtlar söyleyen bir çok sanatçı bulunur, ölenin yiğitliklerini, erdemlerini, iyiliklerini sayıp döken ağıtlar okurlardı. Bu saguda ölenin özellikleri yanı sıra, ölüm olgusunun kalanlarda uyandırdığı duygulanımlar da anlatılmıştır. Saguda görülen anlatım yetkinliğini eski Türklerin sözlü yazınlarındaki gelişmişlik ve dilin kazandığı işleklikle açıklayabiliriz. Bu saguda da, güçlü bir içtenlik ve duygusallığın yanı sıra, yetkin bir anlatım düzeyi de görülmektedir.
Kaynak: Kemal BEK - Eski Türk Yazını, Donkişot Yayınları, İstanbul 2004, Sayfa 57Sagu nun kendisi;
Alp Er Tunga öldi mü
Isız ajun kaldı mu
Özlek öçin aldı mu
Emdi yürek yırtılur
Özlek yarağ közetti
Ogrı tuzak uzattı
Begler begin azıttı
Kaçsa kalı kurtulur
Öğreyüki mundağ ok
Munda adın tizdağ ok
Atsa ajun uğrap ok
Tağlar başı kertilür
Begler atın argurup
Kagdu anı turgurup
Mengzi yüzü sargarup
Körküm anğar türtülür
Ulşıp eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yurlayu
Sıgtap közü örtülür
Könglüm için örtedi
Yitmiş yaşığ kartadı
Keçmiş özüğ irtedi
Tün kün keçüp irtelürve Günümüz Türçesiyle;
Alp Er Tunga öldü mü
Kötü dünya kaldı mı
Zaman (felek) öcünü aldı mı
Şimdi yürek yırtılır
Felek fırsat gözetti
Gizli tuzak uzattı
Beyler beyini şaşırttı
Kaçan nasıl kurtulurErler kurt gibi uludular
Bağrışıp yakalarını yırttılar
Islıklaşmış sesle ağıt yaktılar
Göz yaşlarla örtülürBeyler atlarını yorarak geldiler
Kaygı onları durdurdu
Benizleri yüzleri sarardı
(Sanki) onlara safran sürülmüştür
Zaman bütün bütün bozuldu
Zayıflar tembeller güçlendi
Erdem yeniden azaldı
Acunun (dünyanın) beyi böylece yok olur
Felek günü davrandırır
İnsanın gücünü söndürür
Dünyayı erkeklerden boşaltır
Ne denli kaçsa da er ölür
Bilgeler bilginler yok oldu
Evrenin atı, gemi azıya aldı
Erdemin eti çürüdü
Yere değip sürtülür
Dünyanın geleneği böyle
Gerisi bütünüyle bahane
O gelip bir ok atsa
Dağların başı kertilir
(Alp Er Tunga'nın ölümü) gönlümü yaktı
(Sanki beni) yetmiş yaş yaşlandırdı
(Gönlüm o yiğidin yaşadığı) geçmiş günleri arıyor
Gece gündüz (o günler) aranıyorBuradan da sagunun saz eşliğinde söylenmiş halini indirebilirsiniz:
http://rapidshare.com/files/134995400/alper_tunga_oeldue_mue.rar.html
Arkadaşlar konuyla ilgili en ufak bir geyik bile yapmazsanız sevinirim, Atalarımıza saygılı olalım..
-
saz eşliğinde söyleyen kim?
-
efrasyap bunu yazdı:
-----------------------------
saz eşliğinde söyleyen kim?
-----------------------------
Ozan Ünsal -
indirmekten vazgeçtim bende zaten varmış
tavsiye ederim güzel yorumlamış.
-
Tek kelimeyle mükemmel..
-
beyler Alp Er Tunga destanınıda okumanızı tavsiye ederim.zaten biraz incelerseniz büyük bir hükümdar ve kahraman olduğunu anlarsınız
-
biz derste alp er tanga diyoduk :D
-
Felek fırsat gözetti
Gizli tuzak uzattı
Beyler beyini şaşırttı
Kaçan nasıl kurtulur_________________________
felek fırsat gözetiyor. :(
gizli tuzak kuruyor. hep yollarıma :(
beni bile şaşırttı.
bu kalleş felekten kaçmayla kurtulunur mu ?
buda yüzyıllar önce yazılmış yazıtın günümüze çevirimi. benim hayatıma uyarlanmış hali. :( mükemmel . paylaşım için teşekkürler.
-
kroo bunu yazdı:
-----------------------------
biz derste alp er tanga diyoduk :D
-----------------------------Kro işte..
-
cold-m4 bunu yazdı:
-----------------------------Arkadaşlar konuyla ilgili en ufak bir geyik bile yapmazsanız sevinirim, Atalarımıza saygılı olalım..
-----------------------------Alp Er Tunga kim olduğunun kesin olarak bilinmemesi ile birlikte çok yüksek ihtimalle iranidir. Yani bizim atamız değil.
-
DkN bunu yazdı:
-----------------------------
cold-m4 bunu yazdı:
-----------------------------Arkadaşlar konuyla ilgili en ufak bir geyik bile yapmazsanız sevinirim, Atalarımıza saygılı olalım..
-----------------------------Alp Er Tunga kim olduğunun kesin olarak bilinmemesi ile birlikte çok yüksek ihtimalle iranidir. Yani bizim atamız değil.
-----------------------------
hacım tarihçi değilim kesin birşey söyleyemem ama, birçok kaynakta Türk Beği olduğu konusunda şeyler okudum..
örn;
"
Alp Er Tunga'nın M.Ö. 7. yüzyılda yaşamış, çok sevilen, kahraman bir Türk hükümdarı olduğunu biliyoruz. Belgeler onun "Türk beğleri içinde adı ve kut'u ile tanınmış, bilgili, erdemli, büyük illeri elinde tutan, birçok kavme hükmeden..." bir hakan olduğunu söylüyor.
Bu Alp hükümdarın idaresindeki devletin de Saka Türk imparatorluğu olduğunu söyleyen tarihçiler çoğalmıştır. Bu devletin adı belki onun adıyla ya da babası Peşeng Kağan adıyla söyleniyordu. İranlılar Peşeng'e Turanlıların hükümdarı (yani Türklerin hükümdarı), Alp Er Tunga'ya da Afrâsyâb diyorlardı. Afrâsyâb'ın Alp Er Tunga olduğunu hem Kutatgu-Bilig, hem de Divan-û Lügatit Türk bildiriyor. Afrâsyâb, eski İranlıların kötülük ilahlarına verdikleri isimdir. Belki Alp Er Tunga onları çok yıldırdığı için ona bu ismi verdiler."
Kısayol
Şikayet
Özel Mesaj
Alıntı yap
Cevapla