Enstantane nedir?
Diyaframdan geçerek film düzlemine düşen ışığın, filmi ne kadar süreyle etkileyeceğini belirleyen örtünün açılıp kapanma hızına enstantane deniyor.
Örtücü hızlan da, diyafram değerlerinde olduğu gibi belirli standart bir dizide toplanmıştır. Bu değerler;
T, B, 1, 2, 4, 8, 15, 30, 60, 125, 250, 500, 1000, 2000 ..dir.
Örtücü hızlan, en genelde 1 tam saniyeden başlayarak, saniyenin kesirleri olarak devam eder. 1, 2, 4, 8,............ 500, 1000, 2000 diye sıralanan enstantane değerleri, gerçekte, 1/1, 1/2, 1/4, 1/8, ..........., 1/500, l/l000, 1/2000 saniyedirler.
Örtücü hızlarının ''T'' ve ''B'' değerleri vardır. ''B'' biriminde örtücü, deklanşörün basılı kaldığı sürece açık kalacaktır, ''T'' de ise, deklanşöre bir kez basılıp bırakılır ve ikinci kez basılıncaya dek açık kalır. Bu enstantane birimleri özellikle gece çekimlerinde yada çok uzun poz verilmesi gereken durumlarda kullanılır.Diğer örtücü hızı birimlerinde, örneğin 30, 125, 500 vs. gibi, örtücü saniyenin 1/30'u, 1/125'i, 1/500'ü kadar açık kalacak ve kendiliğinden kapanacaktır.
Enstantane'nin (obtüratör hızı) saptanmasında rol oynayan etken; konunun fotoğraf çekilmesi anındaki durumu, hareketli olup olmadığıdır. Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde dikkat edilecek hususlar, konunun hareket yönü, konu-fotoğraf makinası mesafesi ve kullanılan filmin hızıdır. Örneğin, saniyede 1 kilometre hızla yan tarafa doğru hareket eden bir konunun fotoğrafını, 1/1000 saniye obtüratör hızı kullanılsa bile net olarak çekmek olanaksız gibidir. Halbuki aynı konu fotoğraf makinasından çok uzakta olsa idi o zaman 1/100 saniyelik ya da 1/50 saniyelik obtüratör hızı net fotoğrafın çekilmesini sağlayacaktı. Buna göre hareket halinde olan konuların, fotoğraflarını, olabildiği kadar uzaktan çekmek ve sonradan elde edilen negatiften büyütülerek baskı yapmak yerinde olur.
Fotoğrafını çekeceğiniz konuların hareket hızlarını hesap ederken, hareket yönüne de dikkat etmeniz gerekir. Örneğin cepheden size doğru gelen bir otomobilin yer değiştirişi fazla değildir. Halbuki aynı otomobilin sağdan sola veya soldan sağa doğru hareketinde yer değiştirişi çok daha fazladır. Otomobilin hızı her iki şekilde de aynı olmakla beraber karşınızda yer değiştiriş bakımından farklı bir durum meydana gelmiştir ki bu da seçilecek enstantanenin saptanmasında büyük rol oynar.
Hareketli konuların fotoğraflarının çekiminde enstantane ayarını, fotoğrafta hareketin belli olmayacağı kadar kısa bir süre seçmelidir. Çünkü çok hızlı hareket eden bir konunun fotoğrafını çekerken, düşük hızda bir enstantane kullanılırsa, objektifin açık kaldığı süre içinde konu yer değiştirecek ve bu nedenden film üzerinde hareket hali dolayısıyla net olmayan bir görüntü elde edilecektir. Buna karşılık enstantaneyi konunun hareketiyle orantılı olarak ayarlanırsa, objektifin açık kaldığı süre içinde konu hareket halinde olsa bile, objektifin açık kalış süresi o kadar kısa olacaktır ki, ancak o zaman parçası anındaki konunun durumu saptanacak, dolayısıyla net bir görüntü elde edilecektir.
Yüksek hızda enstantane ayarı yapmanız gereken çekimlerde dikkat etmeniz gereken nokta ise şudur; poz süresi ne kadar düşük olursa fotoğraf da o kadar karanlık olacaktır. Bunun sebebi; görüntünün net oluşabilmesi için belirli bir süre ışığın kameraya girmesi gerekliliğidir. Süre azaldıkça ışık miktarı ve dolayısıyla fotoğrafın aydınlığı azalır. Bu yüzden bu tip hareketli resimlerin ışığı yeterli ortamlarda çekilmesi gerekir.
Birçok durumlarda böyle hızlı hareket eden konuların bir ölü zamanı, yani çok kısa da olsa hareketsiz oldukları bir zaman vardır. Ve onu bulup fotoğrafı o anda çekmek çok büyük bir avantajdır. Örneğin, en yüksek noktasına gelmiş bir salıncak bir an durur ve ondan sonra aşağıya düşmeye başlar, ya da yüksek atlamada sırıkla atlayan bir alet, barın öteki tarafında düşmeden önce, bir an tepede kalır. Bu an çok kısa da olsa onu bulup tespit etmek işten bile değildir. Bütün mesele kısa bir obtüratör hızı kullanmaktır. Fakat bazı durumlarda obtüratör hızının çok kısa olması, fotoğrafta olağan dışı bir görüş verir. Örneğin, dans eden bir balerin elbisesinin eteklerinin hafif flu dalgalar vermesi, fotoğrafa bir canlılık verir. Tersi ise dik, sert bir hava verir. Yine, bir şelalenin akışı bu şekilde çekilirse göze hoş gözükmeyen keskin ayrıntılar kaybolur ve oluşan yumuşak görüntüyle bir göz ziyafeti çekersiniz.
Hit: 8657
Yazar: renegadealien