Pascal Programlama Dili

Pascal ilkel bir yazılım dilidir. Bu dil genelde yazılımın mantığını kavramak için öğrenilir. Pascalda komutlar birbirini tamamlayacak şekilde yazılmaktadır. Eğer komutlar birbirini tamamlamazsa program hata verir ve kapanır. Örneğin;

1)Mutfağa git.
2)Buzdolabını aç.
3)3 adet yumurta al.
4)Eğer Yumurta yoksa bakkaldan yumurta sipariş et. [Eğer bu basamak atlanırsa ve buzdolabında yumurta yoksa program hata verecek ve kapanacaktır.]
5)Yumurtaları bir kaseye kır.
6)Yumurtaları çırp.[Eğer 5. basamak atlanırsa program gene hata verecektir çünkü kırılmamış yumurta nasıl çırpılır.]

Pascal'da ana mantık budur. Pascal kodları herhangi bir yere yazılır fakat çalıştırılması için bir derleyiciye ihtiyaç vardır. Size tavsiyem Turbo Pascal for Windows'tur. Bu program kodlarınızı compile etmeye yani ".exe" uzantısına çevirip program elde etmenize yarar. Pascal için farklı derleyeciler de vardır.

Pascal'da kodların derlenmemiş halleri *.pas uzantısıyla saklanır. Kodları not defterine yazıp "hebele hübele" diye kaydettiğimizde dosya adı hebele hübele.txt olacaktır bunu tekrar adlandırarak .txt kısmını .pas yaparsak program yine görecektir.

Her satırdan sonra noktalı virgül ";" koyulur. Bunun amacı derleyicinin kodları anlayabilmesi içindir. Kodlar Begin ve End ile başlar ve biter. Uses koduyla kütüphaneden tanımlı kodları çağırır tanımlayabilmek için. Genelde "crt" kullanılır ama bizim kullandığımız derleyici for Windows olduğu için bizim kütüphanemiz "wincrt" olacak. Eğer bunu kullanmazsak kodları tanımlayamaz ve hata verir programı çalıştırmaz.

Örnek;
Program ilk;
uses wincrt;
begin
write('Tarikatul tahribat');{Ekrana Tarikatul tahribatk yazdırdık}
end.

Program ilk1;
uses wincrt;
begin
write('Tarikatul');
write('tahribat');
end.

Böyle yazdığımızda da aynı şekilde tek satırda yazdı peki bu yazıları alt alta nasıl yapacağiz bunun için "writeln" kodunu kullanırız:

Program ilk2;
uses wincrt;
begin
writeln('Tarikatul');
writeln('tahribat');
end.

"Readln" kodumuz ise programa girdi girilmesini sağlar. Bu girdiyi girdikten sonra enter'a basılmasını ister ama eğer girdi girilmesini istemiosak ve programın enter'a basıldıktan sonra kapanmasını istiyorsak da bu kodu kullanabilirz. Eğer "readln" kodunu yazmazsak kodlar yine çalışır fakat bir anda yazıp kaybolur ve programın çalışmadığını düşünürüz.

Program ilk3;
uses wincrt;
begin
writeln('Tarikatul');
writeln('tahribat');
readln;
end.

Değişkenler

Programın başında "Var" deyimi ile değişkenlerimizi tanımlamak ve cinsini (Yazimi, tam sayımı, reel sayımı...) belirtmek zorundayız. Pascal'da bu mecburidir. Genellikle:

Var
m:degiskenin_turu; tarzinda kullanilir eğer birden fazla değişken aynı cinstense
m,n:degiskenin_turu; şeklinde yazılır.

Sayısal Değişkenler

Sayısal değişkenler kendi arasında ikiye ayrılır tam sayılar ve reel sayılar(gerçek sayılar, ondalıklı sayılar...)
Bunlara göre değişkenlerin çeşitleri vardır.
Tam sayı değişkenleri;
Değişken türü Sınırları
Shortint -128...127
Byte 0...255
Integer -32768...32767
Word 0...65535
Longint -2147483648...2147483647

Bu değişkenleri birer örnekle gösterelim:

Program toplama;
uses wincrt;
Var
sayi1,sayi2:integer; toplam;integer;
Begin
clrscr;{Sayfayi temizler. Kısacası yeni bembeyaz bir sayfa gözükür (:}
sayi1:=30;
sayi2:=32;
toplam:=sayi1+sayi2;
write('Iki sayinin toplami ', toplam );
readln;
end.