Ligo Gravitational Wave Gözlemi
-
Bilim dünyasının merakla beklediği açıklama yapıldı: Einstein’ın 100 yıl önce ortaya attığı, uzayı ve zamanı büken yerçekimsel dalgaların varlığı kanıtlandı. Son 50 yılın en büyük keşiflerinden biri olarak nitelenen bu olay, bir bilim insanının deyişiyle “kainata yeni bir pencere açıyor.”
ABD’deki California Teknoloji Enstitüsü, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve LIGO Bilimsel İşbirliği Kurumu’na bağlı bilim insanları, bugün Massachusetts eyaletindeki Washington kentinde bir basın toplantısı düzenledi.
İşte 6 soruda insanoğlunun uzaya bakışını değiştirecek bu büyük keşif:
1) Albert Einstein’ın teorisi neydi? Neden önemli?
Einstein’ın çığır açan genel görelilik teorisine göre yerçekimi, maddenin varlığı nedeniyle uzay ve zamanın bükülmesi anlamına geliyor. Einstein 1916’da bu teorinin bir uzantısı olarak, yerçekimsel dalgaların varlığını savunmuştu. Ancak bugüne kadar bu dalgaların varlığına dair doğrudan bir kanıt bulunamamıştı.
Yerçekim dalgalarının iki boyutlu temsili görüntüsü2) ABD’deki bilim insanları neyi araştırdı?
ABD hükümetinin bağımsız bir kurumu olan Ulusal Bilim Vakfı, LIGO projesini başlattı. ABD’nin Louisiana ve Washington eyaletlerine iki dev lazer dedektörü kuruldu. Bilim insanları bu aygıtlarla Dünya’ya 1.3 milyar ışık yılı uzaklıktaki iki kara deliği mercek altına aldı.
Louisiana'daki LIGO dedektörü3) Gözlemler sonucunda ne bulundu?
Son derece yoğun nesneler olan, Güneş’in yaklaşık 30 katı büyüklüğündeki bu karadelikler, birbiri etrafında dönüp çarpışmıştı. Bu çarpışmanın bir sonucu olan yerçekimsel dalgalar, ABD’deki dedektörler tarafından ilk kez 14 Eylül’de saptandı. Son aylarda süren ek çalışmaların ardından bugün bu keşif ilk kez dünyaya duyuruldu.
4) Bu dalgalar neden 100 yıl önce tespit edilemedi?
Yerçekimsel dalgaları tespit etmek için bir protondan 10 bin kat küçük bir hassasiyete sahip 4 kilometrelik lazer ışınları gerekliydi. LIGO projesiyle bu aygıta ilk kez sahip olundu. Bu dalgalar geçmişteki teleskoplarla “görülemezdi.”
5) Yerçekimsel dalga nasıl bir şey?
Yerçekimi, ışık gibi dalgalar halinde ilerliyor, ama ışığın aksine radyasyon yaymak yerine, uzayın kendisinde dalgalanmalar yaratıyor. LIGO lazer dedektörleri, ışık hızında ilerleyen bu dalgaların ses sinyaline dönüştürülüp kaydedilmesine imkan sağladı. Reuters’a konuşan MIT bilimadamı Matthew Evans, “Karadelikten yayılan ve Dünya’ya gelen sinyalleri hoparlöre bağladık. 'Vuup' sesini duyduk” diyor.
6) Peki bu keşif ne işimize yarayacak?
Belki yarın televizyon veya cep telefonu gibi hayatımızı kolaylaştıracak bir icada dönüşmese de bu keşif bilimde tam bir çığır. Çünkü kainatla ilgili tüm bilgilerimiz, radyo dalgaları, ışık, X ışınları, gamma ışınları ve kızılötesi ışınlar gibi elektromanyetik dalgalardan oluşuyor. Bu dalgaların hepsi evrende ilerlerken kesintiye uğrayabildiğinden, 'uzayın hikayesini' bugüne kadar hep parça parça, eksik halde öğrenebiliyorduk.
Birbirinin yörüngesinde dönen iki karadeliğin yaydığı yerçekimsel dalgaların temsili görüntüsüKAİNATIN TÜM HİKAYESİNİ ÖĞRENECEĞİZ
Yerçekimsel dalgaların saptanması sayesinde artık astronominin elinde yeni ve çok önemli bir araç var. Bu sayede “kainatın hikayesini” yakında bir bütün olarak öğrenebiliriz. Kainatın ilk dönemine ait hiç bilmediğimiz verilere ulaşabilir, esrarını koruyan karadelikleri ve nötron yıldızlarını daha iyi anlayabiliriz. Penn Üniversitesi’nden Abhay Ashtekar’a göre “Bu gerçekten, gerçekten heyecan verici bir olay. Kainata yeni bir pencere açılıyor”.
hadi hayırlı olsun
edit: konuyu c/p yaptım onuda dogru düzgün yapamadım galiba , bu işlerden hiç anlamam ama haberi okudugumda tuhaf bir heyecan ve mutluluk yarattı
en basit haliyle anlatabilecek müride teşekkürlerimi sunarım :)
umit tarafından 11/Şub/16 20:36 tarihinde düzenlenmiştir -
mit kendi sitesinde 3 saat once duyurdu
http://news.mit.edu/2016/ligo-first-detection-gravitational-waves-0211
-
-
İsmet yazınca da bi gülme geldi ama neyse ki MIT doğrulamış.
-
@buzukatak
Hocam MIT'de kesmezse nature verelim
https://twitter.com/NatureNews/status/697805073779396609
-
Austen bunu yazdı
@buzukatak
Hocam MIT'de kesmezse nature verelim
İsmet, üstü çıplak deri eldivenli Kabataş sapıklarını haber yapan taifeden. Sonra "bizi de kandırdılar :/" diye çark yamıştı o tür bir gazeteci. Ona espriydi yazdığım, bana kaynak yığmana gerek yok :D
-
buzukatak bunu yazdı
İsmet yazınca da bi gülme geldi ama neyse ki MIT doğrulamış.
+1
-
hahaha @austen powers, adamlar ne güzel açıklamıişlar.
hayran olmamak elde degil :D özellikle L şeklindeki 4 km lik yapıyla.
sextilyon. :D ilk defa duydum 1021 mi oluyor?
bu da şeye benzedi: TwİnstaFace model site.
-
Bu olay nikola tesla nın resonans ı ile benzerlik mi gösteriyor yoksa farklı şeyler mi?
-
Up!