Libya'da bir kentten diğerin sıçrayan isyan dalgası, Kaddafi yönetiminin sert önlemleriyle her geçen gün daha da şiddetleniyor.
Libya Lideri Muammer Kaddafi'nin gece yarısı çıkarak canlı yayında yandaşlarını sokağa çağırması ve protesto eylemleri gerçekleştirenlere saldırmaya davet etmesinin ardından ülkenin iç savaşa sürüklenmesi olasılığı da iyiden iyiye arttı.
Bu haliyle bile yüzlerce kişinin ölümüne neden olan Libya'daki olayların, Kaddafi'nin açıklamalarının ardından daha kanlı bir hale geleceğinden artık uluslararası politika uzmanlarının birçoğunun kuşkusu yok.
Hal böyle olunca ülkeler de olaylarda ölen vatandaşlarının sayısının bir facia boyutuna ulaşmaması veya henüz vatandaşını kaybetmemiş olan ülkelerin can kaybı yaşanmaması için Libya'daki vatandaşlarını tahliye etmesi, ülkeye yönelik hava ve deniz trafiğini rekor seviyeye çıkardı.
CAN KURTARMA YARIŞI!
Onlarca ülke gemilerini Bingazi Limanı'na, uçaklarını ise Trablus Havalimanı'na gönderirken, Türkiye tarihinin en büyük kurtarma operasyonuna imza atıyor. Libya'da vatandaşı bulunan diğer ülkelerle kıyaslandığında da Türkiye'yle hem kurtarma operasyonunun büyüklüğü hem de tepki hızı açısından yarışabilen sadece Rusya var gibi görünüyor.
5 BİN 350 TÜRK KURTARILDI
Bazı Avrupa ülkelerinin Libya'daki vatandaşlarına sadece "Ülkeyi terkedin" telkiniyle yetindiği son 3 gün içerisinde Türkiye, Libya'da bulunan 25 bin vatandaşının 5 bin 350'ye yakınını tahliye etti bile.
DAVUTOĞLU: HİÇBİR ÜLKE BU KADAR ORGANİZE TAHLİYE YAPAMADI
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, ''Türkiye Cumhuriyet tarihinin en geniş kapsamlı tahliye çalışmasını yürütüyoruz. Bu dağınıklık içinde 25 bin vatandaşımıza ulaşmaya çalışıyoruz. Trablus'tan 1422 kişi, Bingazi'den 429 kişi, Mısır, İskenderiye üzerinden 248 kişi ve dün deniz yoluyla, Bingazi limanında 3 bin kişi alındı ve toplamda 72 saat içinde 5 bin 99 kişi tahliye edilmiştir. Hiç bir ülke böyle bir organize tahliye gerçeleştirememiştir. Tahliye işleminde hiç bir düzensizlik olmamıştır" dedi.
Davutoğlu'nun açıklamasından sonra, bugün saat 14:30 itibariyle Libya'nın Tripoli Havalimanı'ndan kalkan ve bir firmaya ait 178 Türk işçiyi taşıyan özel uçağın Antalya'ya, yaklaşık 50 Türk'ü taşıyan bir başka uçağın da İstanbul'a indiği bilgisi geldi.
Deniz ulaşımını bir mekik ulaşım şeklinde devam ettirmeyi planladıklarını dile getiren Davutoğlu, "Yolcular Marmaris limanına indikten sonra gemiler tekrar, -güvenliğin el verdiği ölçüde- geri dönecek. güzergahı, Bingazi'den sonra Trablus ve diğer limanlara kaydıracağız" dedi.
Davutoğlu, "Şu ana kadar hiçbir ülke böyle bir tahliye yapamadı" dedi
İŞTE LİBYA'DA VATANDAŞI BULUNAN DİĞER ÜLKELERİN TAHLİYE KARNESİ
ABD: Vatandaşlarının tahliyesi için gemilerle Trablus'tan Malta'nın Valletta limanına tahliye operasyonları düzenliyor. Libya saatiyle saat 10:00'da başlayan tahliye seferlerinde, Trablus limanına ilk ulaşanlar ilk tahliye edilenler olacak.
ABD dün, hayati tehlikesi bulunmayan hiçbir ABD diplomatının ve konsolosluk çalışanı ile ailesinin tahliye edilmeyeceğini açıklamıştı.
İNGİLTERE: Dışişleri Sekreteri William Hague dün, İngiltere'nin Libya'ya charter tipi uçaklar göndermeyi planladığını, ayrıca İngiliz donanmasının da Libya sularına ulaşmakta olduğunu, ordunun vatandaşların tahliyesine yardımcı olacağını açıkladı.
BOSNA: Bir Bosna uçağı, ilk aşamada Trablus'ta bulunan 1500 Bosna vatandaşını tahliye etmek için izin bekliyor.
BULGARİSTAN: Bir Bulgar hükümet uçağı, Trablus'a gitmek üzere kalkışa geçti. Bir diğer uçaksa dün zaten Libya'ya ulaşmıştı. Libya'da birçoğu Bingazi'de olmak üzere yaklaşık 1500 Bulgar yaşıyor.
KANADA: Dışişleri Bakanı Lawrence Cannon, dün Kanada'nın vatandaşlarını tahliye etmek niyetinde olduğunu açıklamıştı. Fakat gece Libya Lideri Muammer Kaddafi'nin açıklamalarının ardından hemen tahliye kararı verildi. Cannon, ilk Kanada uçağının çarşamba günü Trablus'a ulaşacağını açıkladı. Libya'da konsolosluğa kayıtlı 321 Kanada vatandaşı bulunuyor.
FRANSA: Dışişleri Bakanlığı salı akşamı iki Fransız uçağının Trablus'a vardığını ve tahliye işlemlerine başladığını bildirdi. İlk aşamada 30 Fransız vatandaşı tahliye edildi.
Üç savaş uçağı ise halen Fransa'da herhangi bir ihtiyaç anında havalanmak üzere Fransa'da hazır tutuluyor.
ALMANYA: Dışişleri Bakanı Guido Westerwelle Libya'da bulunan tüm Alman vatandaşlarına ülkeyi terketmeleri çağrısında bulundu. Bakanlık, ihtiyaç olduğunda Alman vatandaşlarının vatana geri dönüşleriyle ilgili yardımda bulunacağını da bildirdi.
YUNANİSTAN: Bir Yunan kargo gemisi Libya'daki Yunan vatandaşları tahliye etmek üzere yola çıktı. Yunan Dışişleri Bakanlığı Yunan vatandaşların çarşamba günü ülkelerine geri dönmüş olacağını açıkladı. Bir dışişleri yetkilisinin verdiği bilgiye göre Libya'da yaklaşık 300 Yunan yaşıyor.
HİNDİSTAN: Libya'da bir Hintli'nin öldüğü haberinin yerel medyada yer almasından saatler sonra, salı günü akşam saatlerinde Hindistan Dışişleri Bakanlığı Libya'da bulunan 18 bin Hintli'nin tahliyesi için planların tamamlandığını bildirdi.
Hindistan 13 bin Hintli'nin önce Trablus'tan Tunus'a götürüleceğini, ülkenin doğusunda bulunan diğer Hindistan vatandaşlarının ise önce Mısır'a taşınacağını, ardından da uçaklar ve gemilerle tahliyelerin bu iki ülkedeng erçekleşeceğini açıkladı.
İRAN: İran Libya ile olan petrol bazlı aktivitelerini durdurdu ve ulusal petrol sondaj şirketi NIDC'deki personelini 48 saat içinde tahliye etme kararı verdi.
İTALYA: Libya'yı terk etmek isteyen vatandaşlarını tahliye etmek üzere dün Trablus'a bir uçak gönderdi. Libya'da 1500 İtalyan yaşıyor. 300 İtalyan tahliye edildi.
JAPONYA: Kyodo Haber Ajansı Libya'da yaşayan 20 Japon'un charter uçaklarla tahliye edildiğini, ülkede halen 50-60 Japon'un bulunduğunu bildirdi.
HOLLANDA: Bir Hollanda askeri uçağı Trablus hava limanına inmek üzere izin aldı.
Hollanda Savunma Bakanlığı tarafından yürütülen tahliye operasyonlarında hedef Libya'da bulunan 150 Hollanda vatandaşını kurtarmak.
RUSYA: Tahliye operasyonlarından en hızlı hareket eden ülkelerden biri oldu. İlk aşamada dört uçağı Libya'ya gönderen Rusya, Rus Demiryolu Şirketi'nde çalışan 500 Rus ve 700 diğer ülke vatandaşı çalışanı tahliye etti. Tahliyeye ilişkin açıklamalar Rus Acil Durum Bakanlığı tarafından yapıldı.
ÇİN: Libya'da yaşayan 83 vatandaşını tahliye etti. 30 bin vatandaşının tahliyesi için bugün uçak, gemi ve balıkçı teknesi göndereceğini bildirdi. Çinli yetkililer Libya'daki olaylarda bir haftada onlarca vatandaşın yaralandığını ve bunların 15 tanesinin hastanelere kaldırıldığını kaydetti.
BANGLADEŞ: Libya'da 60.000 Bangladeşli yaşıyor. Söz konusu çalışanların güvende olduğu bildirildi. Tahliye ile ilgili henüz bir veri rakam olmazken resmi kaynaklar tahliyenin seçenek olarak değerlendirildiğini belirtti.
SRİ LANKA: Ülkenin yaklaşık 1.200 çalışanı Libya'da bulunuyor.
NEPAL: Nepal ise 2000 çalışanını tahliye etmeyi planlıyor.
SUUDİ ARABİSTAN: Suudi televizyonları salı günü kırallığın Suudi vatandaşları geri getirmek için uçak gönderdiğini duyurdu.
SIRBİSTAN: Savunma Bakanı Dragan Sutanovac'ın açıklamasına göre Sırbistan uçakları da Sırpların tahliyesi için hâla bekliyor. Yaklaşık 230 kişi facebook üzerinden bir birlerine haber veriyorlar. Söz konusu haberleşmeye göre tüm Sırplar güvende bulunuyor.
GÜNEY KORE: Dışişler Bakanı vatandaşlarının, eğer acil bir durum söz konusu değilse, mümkün olan en kısa sürede ülkeyi terketmelerini tavsiye etti. Libya'da yaklaşık 1.300 G. Koreli bulunuyor ve bunlar 24 tane G. Koreli inşaat firmasında çalışıyor.
İSPANYA: Resmi web sitesinde yayımlanan duyuruya göre ülkeyi terketmek isteyen İspanyollar için uçaklar dün geç saate kadar Trablus'ta bekliyordu.
TUNUS: 3000 bine yakın Tunuslu, Güney Tunus sınırına ulaştı. Ve diğer 1.200 Tunuslu'nun havayolu ile tahliye edilemsi bekleniyor. Tunus'un Libya'da en az 30.000 vatandaşı bulunuyor. Yetkililer vatandaşlarının şiddet olaylarında hedef olmasından korkuyor.
YEMEN: Yemen televizyonu Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Saleh da ulusal havayollarına tahliye için acil uçak gönderilmesi talimatını verdi. Tahliye edilecekler arasında öğrenciler de bulunuyor.
ŞİRKETLER:
ROYAL BAM: Alman inşaat şirketi sözcüsü 10 çalışanının güvenliğini sağladığını ve tahliyesi için çalışmaların sürdüğünü duyurdu. Sözcü aynı zamanda 200 taşeron çalışanının bulunduğunu bunların da ağırlıklı olarak Filipinli ve Taylandlı olduğunu söyledi. BAM Libya'daki gaz ve petrol şirketlerine tank üretiyor ve servis sağlıyor.
YARA: Norveçli gübre devi salı günü yaptığı açıklamada iş ortağı Lifeco'nun üretime ara verdiğini duyurdu. Şirketin burada 1.200 çalışanı bulunuyor.
SIEMENS: Şirket çalışanlarının havayolu ile tahliyesi için çalıştıklarını bildirdi. Şirketin yaklaşık, çoğunluğu Trablus'ta olmak üzere 100 çalışanı bulunuyor ve hepsi de iyi durumda.
REPSOL YPF: İspanyol petrol şirketi Repsol YPF, Libya'daki çalışmalarını durdurduğunu açıkladı. İspanyol haber ajansı EFE'ye açıklama yapan REPSOL YPF sözcüsü, "Libya'daki belirsizlik ve şiddet olaylarından dolayı, çalışanlarının güvenliğini garanti altına almak amacıyla bu ülkedeki çalışmalarını durdurduklarını" söyledi. 1970'li yıllardan bu yana Libya'da bulunan Repsol YPF, günde 34 bin 777 varil petrol ile ülkedeki toplam petrol üretiminin yüzde 3.8'ini karşılıyor.
BASF: Alman kimya şirketi BASF'a bağlı petrol ve doğalgaz arama şirketi Wintershall, Libya'daki petrol üretimini günlük 100 bin varil azaltma kararı aldı.
SHELL: Petrol devi Rolay Dutch Shell salı günü, ülkede arama faaileyetlerinden bulunan şirketin tüm Hollandalı çalışanlarının ve onların Libya'da bakmakla yükümlü olduğu kişilerin tahliye edildiğini açıkladı.
TAV: 4 yıl önce Yeni Tripoli Uluslarası Havalimanı Projesi'ni kazanan TAV İnşaat, Libya'da çatışmaların ardından istikrar sağlanıncaya işçilerini Türkiye'ye getirilmesine karar verdi. Brezilyalı ve Lübnanlı ortağı ile birlikte Trablus'taki yeni havalimanı terminalini inşa eden TAV İnşaat'ın projesinde görev alan yaklaşık 250 Türk çalışandan 128'inin tahliyesi için TAV İnşaat, Tunus Havayolları'ndan bir uçak kiraladı. 128 işçi, önce Tunus'un Enfidha Havalimanı'na, ardından saat 07:00 da İstanbul Atatürk Havalimanı'na getirdi.
Bir Türk şirketi de çalışanlarını Trablus'tan getirmek için Saga Hava Yolları'ndan iki uçak kiraladı. SGX 204 ve SGX 206 sefer sayılı iki uçak yolcularını İstanbul'a getirecek.
Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve Dışişleri Bakanlığının talebi üzerine Libya'daki Türk vatandaşlarının tahliyesi için Atatürk Havalimanı'nda hazırlanan THY'ye ait TK 3695 sefer sayılı Airbus 330 tipi 250 yolcu kapasiteli özel uçak, saat 08.00'de Trablus'a hareket etti. Bugün (çarşamba) Trablus'a iki özel uçağın daha gönderilmesi planlanıyor.