Anakartlar

10. Bellek Yuvaları:Sistem belleklerinin takıldığı yerlerdir.

Resim: RAM yuvaları

11. Bios ve Bios Pili

Bios’da ana kartta sistem açılışında gerekli olan bilgiler ve sistemin neleri desteklediği ile ilgili bilgiler mevcuttur. Bios Pili ise ana kart üzerinde elektrik akımı olmadığı durumlarda bazı önemli bilgilerin tutulması amacıyla kullanılan çok küçük bir güce sahip pildir.

Resim : Bios ve bios pili

1.4. Anakart Chipsetleri Chipseti (yonga seti) ana kartın beynini oluşturan entegre devrelerdir. Bunlar işlemci, ön bellek, sistem veri yolları, çevre birimleri, kısacası PC içindeki her şey arasındaki veri akışını denetler. Veri akışı, PC'nin pekçok parçasının işlemesi ve performansı açısından çok önemli olduğundan yonga seti de PC'nizin kalitesi, özellikleri ve hızı üzerinde en önemli etkiye sahip birkaç bileşenden biridir.Kuzey köprüsü ve güney köprüsü olmak üzere iki chipten oluşan chipsetler, mimari olarak önemli farklılıklar gösterir. Kuzey köprüsü denilen chip, CPU ve bellekle iletişim kurarken, AGP üzerinden de ekran kartıyla haberleşir. Güney köprüsü ise, temelde I/O (Input/Output-Giriş/Çıkış) bileşenlerinden sorumludur.

1.4.1. İntel Chipsetleri

Intel tarafından geliştirilen son üç chipset (Mayıs 2006 itibariyle) 975X , 955X ve 925X dir. Bu cipsetler içinde 975X sağladığı daha çok PCIe veri yolu ile öne çıkmaktadır.Bu cipsetler sadece İntel işlemcileri ile çalışmaktadır.

1.4.2. Sis Chipsetleri

Sis hem Intel hem de Amd işlemcileri için chipset üreten bir firmadır. İntel için geliştirdiği son chipset olan SiS662 de 64 bit teknolojisini, çift çekirdekli işlemcileri ve PCIe veri yolunu taM olarak desteklemektedir. Amd işlemciler için ürettiği son chipset olan SiS761GX de yukarıdaki özellikleri desteklemektedir.

1.4.3. Via Chipsetleri

Via tarafından geliştirilen son iki chipset VIA K8T900 ve VIA PT890 dir. VIA K8T900 AMD işlemcileri desteklemektedir. VIA PT890 ise Pentium işlemcilere uyumludur; ancak LGA yapısını kullanan işlemcilerle uyumsuzdur.

1.4.4. AMD Chipsetleri

Amd firması da intelde olduğu gibi sadece kendi işlemcilerine uygun chipsetler üretmektedir.Firmanın son geliştirdiği chipset olan AMD-8132 de PCI-X veri yolu ile HyperTransport teknolojisi mevcuttur. AMD’nin bir önceki Chipseti olan AMD-8151 ise AGP veri yolu desteği mevcuttur.

1.5. Ana Kart BIOS’ları

BIOS kelimesi bir kısaltma, uzun hali ise Basic Input/Output System, yani Temel Giriş/Çıkış Sistemi. Temelde BIOS bir program, ama bilgisayarımıza yükleyip çalıştırdığımız diğer programlardan yerleştiği yer ve işlevleri açısından farklı. Öncelikle BIOS sisteminizin ayrılmaz bir parçası sisteminizi kapatsanız da diskinizi formatlasanız da BIOS yerli yerinde duruyor. Bunun nedeni de BIOS’un diskte değil; ana kart üzerine monte edilmiş, salt okunabilir bir ROM bellek yongasında kayıtlı olması. Sadece okunabilir desek de, BIOS’un kayıtlı olduğu yongaya yeni bir BIOS yüklemek mümkün. Ama bu konudan daha sonra bahsedeceğiz.BIOS yazılımı, diğer yazılımlarınızın aksine dilerseniz vazgeçebileceğiniz bir opsiyon değil; sistem çalıştığı anda çalışmaya başlayan sistemin temel bir yapı taşı.

İlk üretilen bilgisayar sistemlerinde BIOS’lar sadece okunan ROM(sadece okunur bellek) entegrelerinden üretilirken günümüzde sürekli gelişen donanım birimlerinin hızını yakalayabilmek için BIOS güncellemeleri gerekmektedir. Bu yüzden günümüzdeki ana kartlarda BIOS entegreleri EEPROM(elektrik ile yazılabilen bellek) türünde olup tekrar programlanabilmektedir.

1.5.1. Bios Çeşitleri

Farklı markaların ürettikleri BIOS’lar vardır. Bunlar AWARD, AMI ve Phoenix BIOS’ tur. Phoenix BIOS ile AWARD BIOS birleşerek bazı ana kartlarda ikisinin ortak ürünü olan BIOS’lardan kullanılmaya başlanmıştır.

1.5.2. Bios Güncellemeleri

Zaman zaman ana kart üreticileri yeni BIOS sürümleri çıkarırlar. Güncellenmiş bir BIOS sahip olduğunuz donanımları daha verimli çalıştırabilir:Hatta Hız aşırtma (overclock) özellikleri gibi yeni işlevler kazandırabilir. Alfa veya beta (deneme sürümleri) dışında yeni çıkan bios sürümlerini kullanmak yararlı olacaktır. Güncelleme yazılımını üreticinin internet sitesinden indirebilirsiniz. Sonra bilgisayarınızı DOS sistem disketiyle açıp BIOS güncelleme yazılımını komut satırından çalıştırmanız gerekiyor; bu tür yazılımlar genellikle ZIP dosyası hâlinde gelirler. Bunları diskete açarak kopyalamanız gerekir. Bu yöntem daha güvenilirdir; çünkü çalışmak için hiç bir aygıt sürücüsü yüklenmesini gerektirmez.

Disketle Güncelleme: Normalde BIOS güncellemesi indirdiğinizde genellikle içinde pek çok dosya olan bir ZIP dosyası gelir. Dosyalardan biri BIOS'un güncel yazılımını içerir. Bu dosyanın adı genellikle "W7176IMS.110" veya "AN8D1007.BIN" gibi olur. Ayrıca sıkıştırılmış dosyanın içinde kurulum yönergelerini içeren bazı yazı belgeleri de bulabilirsiniz.

1.6. Anakart Boyutları (Form Factors)

Ana kartların üretimi sırasında uyulması gereken standartlar belirlenmiştir. Bu standartlara ana kartın boyutundan vida yerleşimine, hatta slot ve soketlerin yerleşim yerine ve boyutlarına kadar her şeyi tanımlamıştır(Motherboard Form Factors).Anakart üreticileri, bu standartlara uyarak üretim yapmaktadırlar.Böylece ana kartların kasalara yerleşiminde ve ek donanım birimlerinin takılmasında sorun yaşanmamaktadır.Ana kartlar şu form satandarlarına göre üretilmektedir:

 ATX

 MicroATX

 FlexATX

 BTX

Hızlı gelişen teknoloji ana kartlar üzerine sürekli yeni bileşenler eklemektedir. Bu yüzden ana kart standartları da değişmektedir.(Örneğin PCIe veri yolu geliştirildiğinde ATX standartı yenilenmiştir). Bu yüzden yukarıda belirtilen dört temel standardın alt versiyonları da mevcuttur. Günümüzde en çok ATX ve MicroATX formları kullanılmaktadır.

Tarih:
Hit: 4062
Yazar: UmuT38



Yorumlar


Siftahı yapan siz olun
Yorum yapabilmek için üye girişi yapmalısınız.