Diyarbakır"In Kürtleşmesi...
-
ZİYA GÖKALP/ABDULLAH ÖCALAN VE
DİYARBAKIR’IN KÜRTLEŞMESİ
Tarih kitapları Diyarbakır’ın Eylül 1515’de Osmanlı İmparatorluğu’na katıldığını yazıyor. Yani Yavuz Sultan Selim ile Şah İsmail’in Çaldıran’da karşılaşmasından hemen önce oluyor. Ondan önce Diyarbakır valisi Safevi Devleti tarafından atanırmış. Yani Diyarbakır Türkmen Safevi Devleti’ne idare olarak bağlı imiş. Erzincan valisi gibi Diyarbakır valisi de Erdebil’den atanırmış.
Diyarbakır’ın Kürtleşmesi Osmanlı ile birlikte olmuştur. Doğan Avcıoğlu, Türklerin Tarihi(1) Adlı kitabında Çaldıran Savaşı’nı Şah İsmail yani Türmenler kaybettiği için Doğu Anadolu Kürtleşti. Şah İsmail yani Safeviler kazansaydı Doğu Anadolu ve dolayısiyle Diyarbakır Türkleşirdi. Çünkü İdrisi Bitlisi aracılığı ile Kürt Ağaları, aşiret reisleri ve Kürt şeyhleri Osmanlı-Safevi Savaşı’nda Osmanlı’nın yanında yer aldılar. Karşılığında da Doğu Anadolu’yu adeta aldılar.
Sosyolog Ziya Gökalp Kürt aşiretleri üstüne yaptığı araştırmasında Diyarbakır’ın Kürtleşmesi üstünde de duruyor. Diyor ki; “Diyarbakır şehrinde oturan ahali ta Selçukiler, İnaloğulları ve Artukoğulları zamanından beri Türk’tür. Sonradan Harzem Türkleri, Akkoyunlu ve Karakoyunlu Türkmenleri de gelerek bu Türklüğü artırmıştır.”(2)
Gökalp bu yazdıklarının ardından şehirdeki tarihi eserler, camiler, kitabeler, şairlerin divanları, halkbilime ait masallar, şarkılar, darbımeseller ve şehrin tarihi ile ilgili tüm veriler Diyarbakır’ın Türk kimliğini ele veriyor diyor. Arkasından da; Diyarbakır’daki hars en zengin Türk harsıdır, diyor. Diyarbakır’ın lisanı, ahlakı ve adatı da Türklüğünü gösterdiğini iddia ediyor.
Ziya Gökalp; “Bütün Karadeniz ahalisine Laz, bütün Suriyeliler’e ve Iraklılar’a Arap, bütün Rumeli halkına Arnavut dedikleri gibi, bizim gibi Vilayeti Şarkiye ahalisinden bulunanlara da Kürt milliyetini izafe ettiklerini gördüm” diye bir ön tesbit yaptıktan sonra; “ o zamana kadar kendimi hissen Türk sanıyordum.” Ama gerçeği görmek için Türklüğü de Kürtlüğü de inceledim. Diyarbakır’da ana dil Türkçe olduğu halde her fert biraz Kürtçe de bilir. Dildeki bu ikili yapı nereden ileri gelebilir. Ya Diyarbakır’ın Türkçesi bir Kürt Türkçesiydi, veya Diyarbakır’ın Kürtçesi bir Türk Kürtçesiydi. Dil üstüne yaptığım araştırmalar Diyarbakır’ın Türkçesi’nin Akkoyunlu, Karakoyunlu Türkleri’ne özgü Azeri lehçesi olduğunu gördüm diyor. Bu dilde hiçbir yapaylık yok diyor. Bu Türkçe Kürtler’in bozduğu bir Türkçe değildir, sonucuna varınca Diyarbakırlılar’ın konuştuğu Kürtçe’nin suni olduğunu söylüyor. Bu şivenin Türk Kürtçesi olduğu tesbitini yapıyor. Diyarbakırlılar’ın Türk olduğuna ilişkin en önemli delil dildir diyor.(3)
Ayrıca Diyarbakırlılar’ın bu dili Kürtlerle konuştuğunda kullandıklarını, kendi aralarında sadece Türkçe konuştuklarını yazıyor. Diyarbakır’lı konuştuğu bu Kürtçe’deki boşlukları ise Türkçe ile doldurur diyor.
Gökalp, Diyarbakırlılar’ın Türk olduğuna ilişkin önemli bir bulgu olarak da mezhep meselesini görüyor. Diyor ki Diyarbakır’ın hakiki yerli halkı Hanefi’dir. Kürtler ise Şafiidir. Kürtlerden başka Şafii yoktur. Türkler’in ise çoğunluğu Hanefidir.
Sosyolog Gökalp bu tesbitlerinden sonra şu sonuca varıyor:“Bu alametler bana Diyarbakır’ın Türk olduğunu gösterdiği gibi, babamın iki dedesinin bir kaç batın evvel Çermik’ten yani bir Türk muhitinden geldiklerine nazaren ırken de Türk neslinden olduğumu anladım” diyor. Ama ardından milliyetin esas olarak alınan terbiyeye ilişkin olduğunu da sosyolojik incelemelerimle öğrendim diye ekliyor.
Gökalp’te kendi kimliğini nasıl keşfettiğini anlattıktan sonra; “Mamafih dedelerimin bir Kürt yahut Arap muhitinden geldiğini anlasaydım yine Türk olduğuma hüküm vermekte tereddüt etmeyecektim. Çünkü, milliyet yalnız terbiyeye istinat ettiğini de içtimai tetkiklerimden anlamıştım” diyor.(5)
“Selçuklu tarihini inceleyin Kürt ve Türk beylikleri iç içedir . Daha başka örnekler de verebilirim. Karakoyunlular, Akkoyunlular, Artukoğulları Kürt coğrafyası içerisindedir ve çoğu Kürt onu kendi beyi sanır ve bazı Kürt beylikleri de Türkmen boylarının beyidir. Bu kadar iç içelik vardır.” (6)
“Bir çok Türk beyinin Mardin’de, Diyarbakır’da, Ahlat’da, Erzurum’da kurduğu beylikler var. Hepsinin içinde Kürt-Türk karışmıştır ve işin ilginç yanı, bir çok Türk boyu Kürtleşmiştir. Örneğin Karakeçililer, bugün Karacadağ eteklerinde yaşıyorlar, hepsi de benden daha fazla Kürt ve hiç Türkçe bilmezler. Karakeçililer aslında bir Türkmen boyudur, buna benzer bir çok boy var.”(7)
Not:Yazıyı okudum ilginç geldi kısaca özet geçiym aslında yazının temeli şurası:Mamafih dedelerimin bir Kürt yahut Arap muhitinden geldiğini anlasaydım yine Türk olduğuma hüküm vermekte tereddüt etmeyecektim. Çünkü, milliyet yalnız terbiyeye istinat ettiğini de içtimai tetkiklerimden anlamıştım” diyor.Ziya Gökalp'in yarı kürt olduğu(söylenti) vs söylenir ama o şimdikilerin yanıldığı şeyin farkına varmıştır yani dedenin nenenin kürt olması yada soyunun önemi yoktur,bizler Türkiyede yaşıyoruz ve ortak ülkümüz var hepimizin ve bu yüzden hepimiz TÜRKÜZ....
Not2:Burdaki bilgiler ne kadar doğru bilmem ama ilginç geldi bide benim asıl olayım Ziya Gökalp'in muhteşem düşüncesidir(gerçeklerdir)...
-
Şah İsmail yani Safeviler kazansaydı Doğu Anadolu ve dolayısiyle Diyarbakır Türkleşirdi yazılmış Osmanlı devleti yenilseydi ülke şiileşirdi hatta şahkulu gibi isyanlarla şiilik rumeli ve batı anadoluda bile yayılmaya başlamıştı. Alevilik şiilik'in bir koludur mesela.
Sonuçta ne olduğumuz hiç önemli değil hepimiz Türk vatandaşıyız tartışmasız.
-
SawIV bunu yazdı:
-----------------------------Şah İsmail yani Safeviler kazansaydı Doğu Anadolu ve dolayısiyle Diyarbakır Türkleşirdi yazılmış Osmanlı devleti yenilseydi ülke şiileşirdi hatta şahkulu gibi isyanlarla şiilik rumeli ve batı anadoluda bile yayılmaya başlamıştı. Alevilik şiilik'in bir koludur mesela.
Sonuçta ne olduğumuz hiç önemli değil hepimiz Türk vatandaşıyız tartışmasız.
-----------------------------
Hocam olay o değil ama dediğinde haklısın ama yazıda anlatılan,en azından benim anladığım ve katıldığım nokta en son not'da söylediğim şeyler.Hepimiz Türküz... -
aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-
Anarsizan bunu yazdı:
-----------------------------aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-----------------------------
Haklısın hocam Antepliyim bende:P ya aslında kürtlüğünü fln ön plana çıkarmaya çalışan insanlar sevilmez,Türkü'm ben diyen adam(dedesi nenesi kürt olan biri) benim kardeşimdir. -
Anarsizan bunu yazdı:
-----------------------------aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-----------------------------
her fırsatta söylerim
BEN KÜRT OGLU KÜRDÜM
sizler nasıl türklügünüzle övünürseniz bende KÜRT olmakla gurur duyarım
ama insanları türk kürt diye ayırma taraftarı degilim
insanları ayıracak olsam inanan ve inanmayan diye ayırırım
üstte yorum yazan serefsiz insanlıktan nasibini almamıs adamda nasıl benim soyum sopum ırkım
hakkında böyle konusuyosa bende onu türkten saymam çünkü benim gözümde türklügünde ayrı serefi vardır
ben köpeklere bile hakaret etmem haşaa allaha yaratmıstır fakat bazı insanların köpeklesmesi beni çileden cıkarıyor
ANARSİZAN ne bok oldugun nikinden belli
anana hakaret olması ama
anan seni dogurmamıs SICMIS
saygılarımla
gellek sıpaz şew xeş
-
Anarsizan bunu yazdı:
-----------------------------aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-----------------------------bildiğim tek şey senin bi bok bilmediğindir. bu kelime sana fazla bile .profiline bakınca buna karar verdim.
doğunun çorak toprakları ha :) dicle ve fıratın geçtiği ,gap ın bulunduğu. türkiyenin en verimli ovalarından biri olan harran ovasının bulunduğu dogunun çorak toprakları ha:)?.
seni gidi bölücü pokemon seni.(bunada kızma zira profilindeki resimde aynen pikaçu gibisin)
ha birde svs nin dediği gibi sen ne türk ne azeri nede kürt olabilirsin nede erzurumlu.. önce insan olman gerek!!!
-
svs bunu yazdı:
-----------------------------
Anarsizan bunu yazdı:
-----------------------------aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-----------------------------
her fırsatta söylerim
BEN KÜRT OGLU KÜRDÜM
sizler nasıl türklügünüzle övünürseniz bende KÜRT olmakla gurur duyarım
ama insanları türk kürt diye ayırma taraftarı degilim
insanları ayıracak olsam inanan ve inanmayan diye ayırırım
üstte yorum yazan serefsiz insanlıktan nasibini almamıs adamda nasıl benim soyum sopum ırkım
hakkında böyle konusuyosa bende onu türkten saymam çünkü benim gözümde türklügünde ayrı serefi vardır
ben köpeklere bile hakaret etmem haşaa allaha yaratmıstır fakat bazı insanların köpeklesmesi beni çileden cıkarıyor
ANARSİZAN ne bok oldugun nikinden belli
anana hakaret olması ama
anan seni dogurmamıs SICMIS
saygılarımla
gellek sıpaz şew xeş
-----------------------------
hoca sen kürtlüğün hangi özelliğiyle övünüyorsun bi söylermisin?.. -
Ben Türküm ama benim çok yakın kürt arkadaşlarım var. bence Türklük kürtlük önemli değil önemli olan kendini bu ülkenin vatandaşı kabul etmek.
-
ne anladım o sikişten ?
Türk olunmaz, doğulur.
Diyarbakır bizim ülkemizin sınırları içindedir. Orası kürtleşemez. isterse orda yaşayan herkes kürt olsun ordaki tüm Türk'ler başka şehire göç etsin orası yine bizimdir orası kürtlşemez. Böyle saçmalık da olmaz. Hiç bi yer rumlaşamaz, ermenileşemez, kürtleşemez. okkadar aq
-
iMPaLa bunu yazdı:
-----------------------------
svs bunu yazdı:
-----------------------------
Anarsizan bunu yazdı:
-----------------------------aga kürtleşme diye bi şey varsa onuda şöle açıklayabilirim;
şimdi bunlar zagros dağlarının mağralarından fırladılar,kolay işlere girdiler kaçakçılık pezevenklik gibi sora diğer bi sömürü aracı olan dini kullanıp şıhlar şeyhler mollalar yarattılar fare gibi çoğaldılar diyarbakır merkezli olarak önce güneydoğu anadoluyu ardından doğu anadoluyu kürtleştirmeye çalıştılar her ne kadar bütün güneydoğulular kürt sanılsada böyle değil mesela antepliler kürtleri hiç sewmez (üni. biliom:)) bende erzurumluyum aslen azeriyim biri kalkıp bana kürt dese azına z.çarım neysee sora bu kekolar büyük şehirlere akın etmeye başladılar bahaneleride hazırdı orda geçim zor falan filan şuan kürtlerin stratejilerine göre akdeniz sahil şeridi büyük şehirlerde kürt oranını artırmaktır.
''kürt aptalmı ki bölünmek istesin?Türklere büyük şehirlerde rahatça yaşayacak iken kürde doğunun çorak toprakları kalacak öylemi?İstanbulda bizim İzmirde zamanı gelince hepsini alacağız'' Musa Anter (kürtçülüğün babalarından)
durum bu aga
-----------------------------
her fırsatta söylerim
BEN KÜRT OGLU KÜRDÜM
sizler nasıl türklügünüzle övünürseniz bende KÜRT olmakla gurur duyarım
ama insanları türk kürt diye ayırma taraftarı degilim
insanları ayıracak olsam inanan ve inanmayan diye ayırırım
üstte yorum yazan serefsiz insanlıktan nasibini almamıs adamda nasıl benim soyum sopum ırkım
hakkında böyle konusuyosa bende onu türkten saymam çünkü benim gözümde türklügünde ayrı serefi vardır
ben köpeklere bile hakaret etmem haşaa allaha yaratmıstır fakat bazı insanların köpeklesmesi beni çileden cıkarıyor
ANARSİZAN ne bok oldugun nikinden belli
anana hakaret olması ama
anan seni dogurmamıs SICMIS
saygılarımla
gellek sıpaz şew xeş
-----------------------------
hoca sen kürtlüğün hangi özelliğiyle övünüyorsun bi söylermisin?..
-----------------------------
:D ben de onu diycektim.ayrıca svs malı. tamam orda yazdın zırladın ama "annen seni doğurmamış sıçmış" demişsin adama. Burdan ne yarak olduğun belli. bide yazını sonundaki o saygılarımladan sonraki yazın kürtçemi ne sikimse onu da siktirgit başka yerde yaz. Türkçe yaz burda.