Forum
Aktif konular
Üyeler
Kurallar
Arama
Tahribat.com Forumları 
Elektronik / Embedded / Mobil Cihazlar 
Thermodinamik Ve Elektrik-Elektronikten Anlayanlara Bir Soru - Powerbank Thermodinamik Ve Elektrik-Elektronikten Anlayanlara Bir Soru - Powerbank
-
obie bunu yazdı
Herkes soruyu yanlış anlamış.Bu olay pilin 'C' değeri ile alakalı.
Öncelikle bu powerbankı yapan adam 10000mah değerini nasıl ölçüyor ?
-2.75 volttan başlayarak 4.2 volta kadar şarj ediyor.Verdiği akıma göre ve geçen süre ile bu hesaplanıyor.Verilen akım ne olursa olsun,bu değer hep 10.000mah çıkıyor.
Peki 6500 veya 5500 değerileri nasıl ölçülüyor ?
-4.2v dolu bir pil deşarj ediliyor.Bu da max akım ile,yani 'C' değeri ile deşarj ediliyor.2.75 volta düşünce,çekilen akım ve geçen süre ile bu 5500 veya 6500 değeri ölçülüyor.
Yani eski sürüm powerbankın kapasitesi daha faza,evet.Sebebi 'C' değerinin yüksek olması.Yani max verebildiği akım çekildiğindeki kapasitesi.
Yani konuda yazılan amperxvolt=güç formülü,lipo ve lion piller için yanlış.
Daha basit örnek verelim.Sony vtc6 pilin 3000mah kapasitesi vardır.Gücü 72W olarak hesaplanır.Ancak enerjisi 10Wh tır.Bu pilin 'C' değeri 6C dir.
Karşılaştırma yapalım.3000Mah vtc6 ile yine 3000mah Lg-d1 pilini kıyaslayalım ;
-İkisi de 2.75 tan 4.2 ye kadar nasıl şarj edersen et kapasiteleri 3000mah çıkar.Ancak deşarj ederek ölçüm yapmaya kalkarsan ;
-Vtc6 yı 30A ile deşarj edersen (Atıyorum) kapasite 2000 mah çıkar.(Pilin C değeri=6)
-Lg-d1 i 30A ile deşarj edersen (Yine atıyorum) kapasite 200 Mah çıkar.(Pilin C değeri=2)
Powerbanklar ise,güç gerektirmediğinden 0.1C gibi piller kullanılıyordur.Aslında pilin fiyatını belirleyen de bu oluyor.Örneğin 10.000mah lipo pil 2000Tl iken,aynı kapasitede powerbank 100Tl oluyor.
Sonuç ; powerbanklar,içerisindeki voltaj regülatörüne sürekli sabit güç vermek zorunda.Senin bahsettiğin o ilk versiyon,bunu 6500mah çekilesiye kadar verebiliyor.Oysa içinde 3500mah kapasite duruyor. 'C' değeri altındaki bir akım ile bunu çekersen o kalan kısmı da kullanabilirsin.
Hocam kafalar iyice karışmış sanırım. Elma ile armut birbirine girmiş :) Hatalı bilgi vermişsin.
C değeri pilin şarj ve deşarj akımlarını temsil eder, kapasitesi hakkında bir bilgi vermez. En iyisi örnekle açıklamak,
Şimdi 18650 pilimiz olsun "3.7v 3000 mah 4C" verileri var yazıyor datasheet de.
Bu pil 1 saat boyunca nominal 3.7v da 3000 mA (=3A) verebilir demek. (Yine kayıplar nedeniyle 1 saat değil 45-50 dk biter ama burayı geç, bu arada mah = ma/saat)
4C değeri ise ; bu pil maksimum 3A x 4C = 12A verebilir anlamına gelir. Normalde 3A ile 1 saatte biten pil, 12A de 15 dk da biter. Kapasite olarak değişen birşey yok.
Aynı şekilde birde charge C değeri vardır. Buda mesela 1C veya 2C gibi bir değer olur, buda 4.2v sabit voltajdaki şarj akımını ifade eder. mesela; 2C yazıyorsa; 4.2v da max. 3000mA x 2C = 6A maksimum sabit akımda şarj edebilirsin demek.
Şimdi kaba bir hesap yaparsak ; 10.000 mah power bank'da ->10Ah x 3.7v =37 Wh yapar. Bu powerbankdan sabit 37w çekersen, 1 saatte; 18.5w (37/2) çekersen 2 saatte; 74w (37x2) çekersen 30 dk deşarj olur, biter. eğer pilin 74w deşarj desteklemiyorsa powerbank overload protection devreye girer devreyi keser.
Bu nedenle powerbank'larda C değeri kullanılmaz. Çünkü şarj ve deşarj akımlarını kendi belirler ve sınırlar. Sen bununla oynayamazsın. Ortalama QC protokolü ile 6-7a rahatlıkla deşarj veya şarj olur.
Bunlar gereksiz fazladan bilgi oldu. Senin pilinin önündeki aşırı yük, aşırı deşarj, aşırı şarj, aşırı sıcaklık gibi koruma devreleri zaten olacaktır.
Kafaları karıştıran olay; C, watt, Wh, mAh, va... gibi birimler oluyor genelde...
Senin telin 15w destekliyorsa, 15w verebilen ve kapasite yüksek olan iyidir senin için diyeceğim ama takılma bunlara. Li-po ve Li-ion pillerin ömürleri fabrikadan çıktıktan ibaren bitmeye başlar. Ortalama 500 şarj/deşarj döngüsü ve maksimum 3-5 yıl depolama limitine sahiptir. Kullansanda kullanmasanda böyle, Ondan sonrada çalışır tabii ama artık 10.000 mah değil, 6000 mah olacak ve giderek kapasitesi ve pildeki ıstıkrar düşecektir.
Örnek; eski pili ölü telefonları şarjdan %100 çıkarttıktan 15dk sonra şarjın %40 da görülmesi...
cukurova tarafından 18/Ara/20 02:13 tarihinde düzenlenmiştir -
hypnot1c bunu yazdıobie bunu yazdı
Şimdi işler karıştı :|
Beklediğimden daha detaylı parametreler, değişkenler, tanımlar ortaya çıkıyor.(C değeri, W, Wh, regulator) Her bir yorumda araştırma öğrenme gerektiriyor.
Pillerde voltaj sabit ve sürekli değil. Burdan bunu anladım ve bunun için regulator devre elemanı kullanılıyor.
Bataryalardan gelen Voltaj fast charcing modlara göre sabit bir voltaja ve Ampere göre Regule ediliyor.(inşallah bu terim bu şekilde kullanılıyordur :D) Ama bu regule işlemi belli voltaj ve amper aralıklarında(2.7 - 4.2)yapılabildiği için eskisi 6500mAh ve yenisi 5500mAh kadar enerji veriyor doğru mu ?
Bataryadan gelen voltaj regule edilemeyecek kadar az olduğunda pilin bittiği varsayalıyor değil mi ? ama batarya az da olsa voltaj kalıyor. Buna göre daha düşük voltaj aralıklı bir regulatorle kalan enerjiyide kullanabiliriz.
Şimdi C konusuna gelirsek bu değere nasıl ulaşabilirim ? Bahsedilen "C" değeri burdaki amper değerleri mi ? Typical olarak algıladığım için 5V mu ?
Eski sürümünde 6500mAh (Typ 1A)
Yeni sürümünde 5500mAh (5.1V/2.6A)Eğerki 'C' değeri burdaki amper değerleriyse, test edilen değişkenler(eskisi 5V 1A, yenisi 5V 2.6) farklı olduğu için Rated Capacity'e değilde Battery Capacity ile kıyaslamamız gerekiyor doğru mu ? Yani ikiside aynı ? ikiside teoride aynı telefonu, aynı voltaj ve amperde, aynı sayılarla şarj edecek.
Şöyle bir örnekle netleştirelim ;
Bende şarjlı el süpürgesi vardı.Batarya olarak 18650 pil taktım.Batarya kapasitesi 2400mah.Bu pillere kontrol devresi olarak BMS devresi(Powerbanklardaki regülatör gibi.) bağladım.Süpürgenin motoru 90watt.Bu BMS devresi ; motorun ihtiyaç duyduğu 90watt gücü pillerden çekemeyince akımı otomatik kesiyor.Oysa pilleri tekrar şarja taktığımda 1200mah ile doluyor.
Şimdi bu batarya 2400mah mi,yoksa 1200mah mi ?
BMS devresi akım kesince,piller bitti zannediyorsun.Ama o bataryaya basit bir led bağlayınca,saatlerce yanıyor daha.
Bu süpürge için satılan bataryayı düşün.Kapasite olarak 2400mah mi yazacak,1200mah mi yazacak?Oysaki ; ben 90watt değilde ;daha düşük watt gücü olan bir süpürge kullanırsam,bu rated kapasitesi atıyorum ; 1800mah ölçülecek.
Şimdi ben bu süpürgeye 3000mah vtc6 pil bağlasaydım,ve BMS akım kestiğinde,bataryayı şarja taksaydım,3000mah değeri görürdüm.Çünkü vtc6 nın C değeri yüksek.Oysa benim ilk taktığım pillerin C değeri düşük olduğundan bir seviyeye kadar 90w verebiliyor.
Şunu da ekleyelim ; 4.satırda yazdığın 2.7-4.2 değeri şöyle ; regüle işlemi 2.7volta düşünce bitmiyor.Bu 3.0v olabilir.Yada 3.2 olabilir.Regüle işlemi ; gereken enerji(Wh) çekilemeyince bitiyor.
Örneğin süpürgede BMS devresi akım kesince ; pilleri ölçtüğümde 3.5v civarı çıkabiliyor.Bunun sebebi şu ;
Lipo veya lion piller 4.2v diye satılır.Bu akım çekilmediğinde ölçülen değerdir.Oysa pile bir cihaz bağlayıp(motor,led,regülatör vb.) ölçersen 3.7v ölçülür.Şarj etmeyen ve bitti dediğin powerbankın içini açıp pili ölçersen büyük ihtimal 3.2v gibi bir değer çıkar.
C değerine nasıl ulaşabilirsin ?Ulaşamazsın.Ancak içini açıp,pillerin seri numarasına üreticinin sayfasından bakmak lazım.
Sonuç ; sonda yazdığına gelirsek,ikiside,iki aynı telefonu aynı kez şarj etmez.Ancak şu usbye takılan kitap okuma ledleri var.0.1w gibi güc harcıyor.Bu iki powerbankın bu ışıkları yakma süresi aynı olur.
Aslında 'rated' olayını yeni gördüm daha.Burada pazarlama hilesi var.Alırken kapasiteye değil de,rated kısmına bakmak gerekiyor anlaşılan.
-
obie bunu yazdı
Şöyle bir örnekle netleştirelim ;
Bende şarjlı el süpürgesi vardı.Batarya olarak 18650 pil taktım.Batarya kapasitesi 2400mah.Bu pillere kontrol devresi olarak BMS devresi(Powerbanklardaki regülatör gibi.) bağladım.Süpürgenin motoru 90watt.Bu BMS devresi ; motorun ihtiyaç duyduğu 90watt gücü pillerden çekemeyince akımı otomatik kesiyor.
Problem BMS devrende, ona uygun akım verebilen bir BMS ve ona uygun pil seçmelisin.
Oysa pilleri tekrar şarja taktığımda 1200mah ile doluyor.
İşte hata burada pil 1200 mah ile dolmaz, hatalı söylem olur (1200 cm elma elma alacam demezsin) mah bu bir kapasite değeridir. Pilin datasheet'inde; şarj akımı veya 1C veya 0.2C gibi bir değer yazar. 2400 mah x 1C = 2.4a ve 4.2v şarj olabilir demek, süre belirtmez
Şimdi bu batarya 2400mah mi,yoksa 1200mah mi ?
cevap : 2400 mah
BMS devresi akım kesince,piller bitti zannediyorsun.Ama o bataryaya basit bir led bağlayınca,saatlerce yanıyor daha. Bknz : overload protection / yine burada hatalı pil ve bms seçimi :)
Bu süpürge için satılan bataryayı düşün.Kapasite olarak 2400mah mi yazacak,1200mah mi yazacak?Oysaki ; ben 90watt değilde ;daha düşük watt gücü olan bir süpürge kullanırsam,bu rated kapasitesi atıyorum ; 1800mah ölçülecek.
Şimdi ben bu süpürgeye 3000mah vtc6 pil bağlasaydım,ve BMS akım kestiğinde,bataryayı şarja taksaydım,3000mah değeri görürdüm.Çünkü vtc6 nın C değeri yüksek.Oysa benim ilk taktığım pillerin C değeri düşük olduğundan bir seviyeye kadar 90w verebiliyor.
Tekrar aynı hatalar.... C değeri kapasiteyi değil, pilin verebildiği maksimum akımı gösteri ve vtc6 dediğin US18650VTC6 pilin orjinal datasheet'de C değeri veriyor yoksa max akımı mı? Bir kontrol et. Ayrıca aynı kapasitede, iki farklı marka/model pilin C değerleri farklı olabilir, gayet normal bir durum.
Şunu da ekleyelim ; 4.satırda yazdığın 2.7-4.2 değeri şöyle ; regüle işlemi 2.7volta düşünce bitmiyor.Bu 3.0v olabilir.Yada 3.2 olabilir.Regüle işlemi ; gereken enerji(Wh) çekilemeyince bitiyor.
BMS her pilin balanslı olarak kontrol eder, pillerden herhangi birisi 2.7v düşmüşse otomatik keser, sadece çekilen güçü değil bir çok bileşeni kontrol eder. Bknz : over discharge protection
Örneğin süpürgede BMS devresi akım kesince ; pilleri ölçtüğümde 3.5v civarı çıkabiliyor.Bunun sebebi şu ;
Lipo veya lion piller 4.2v diye satılır.Bu akım çekilmediğinde ölçülen değerdir.Oysa pile bir cihaz bağlayıp(motor,led,regülatör vb.) ölçersen 3.7v ölçülür.Şarj etmeyen ve bitti dediğin powerbankın içini açıp pili ölçersen büyük ihtimal 3.2v gibi bir değer çıkar.
Asla 4.2v diye satılmaz. Nominal 3.7v yazar datasheetlerinde.
C değerine nasıl ulaşabilirsin ?Ulaşamazsın.Ancak içini açıp,pillerin seri numarasına üreticinin sayfasından bakmak lazım. C değeri vermek zorunda değil, max. şarj deşarjı akım olarakda yazabilir, bknz: US18650VTC6 datasheet
Sonuç ; sonda yazdığına gelirsek,ikiside,iki aynı telefonu aynı kez şarj etmez.Ancak şu usbye takılan kitap okuma ledleri var.0.1w gibi güc harcıyor.Bu iki powerbankın bu ışıkları yakma süresi aynı olur.
Aslında 'rated' olayını yeni gördüm daha.Burada pazarlama hilesi var.Alırken kapasiteye değil de,rated kısmına bakmak gerekiyor anlaşılan. Doğru ama oda genelde yalandır.
Hocam kafaları dahada karıştırmışsın. Ben aslen demek istediğini anladım ama kapasiteye girmeseydin keşke, demek istediğin özeti; yüksek güç (watt) gerektiren çalışmalarda yüksek akım (C) verebilen pilleri kullanın diyorsun ama tekrar söyliyeyim bunu kapasite ile alakası yok.
powerbank den endüstriyel 18650 pillere nasıl geldi konu anlamadım ama bu li-ion piller özeldir, kafana göre kullanamazsın, duracell gibi markette satılmaz, üstünde kocaman firma reklamı olmaz. çünkü endüstriyel pillerdir, korumaları yoktur, tehlikelidirler, patlarlar, yanarlar vs vs.
Tasarlayacağım devrenin güçüne göre katologdan uygun pil ve şarj devresi seçersin. 18650 sadece bir pil boy standardıdır. Her üretici song, lg, samsung vb. ürettikleri her model 18650 pilinde karakteristikleri farklıdır.
cukurova tarafından 18/Ara/20 03:04 tarihinde düzenlenmiştir -
@cukurova
Hocam yanlış değil de,eksik diyelim..Konu iyice sapmasın diye yazmamıştım.Şöyle özetlemek isterim ;
Aslında 2 çeşit C değeri var.''Sürekli C'' ve ''Anlık C'' Senin bahsettiğin aslında 'Anlık C'.Şimdi 3000mah/20A diye satılan vtc6 pili ele alalım.Datasheette 6.7C yazıyor.Senin formüle göre ;
6.7C x 3A = 20A yapıyor.Demekki doğru.Buradan 'Anlık güç' olarak şu sonuç çıkıyor ;
20A x 3.7v = 72w.
Zaten datasheette yazan da bu.Ancak bir de Wh var.Benim bahsettiğim bu.10Wh yazıyor vtc6 için.Yine senin formülden hesaplayalım ;
Enerjisi için ; 10wh yazıyor.Yani pili tamamen bitirebilmek için; için 10/3.7 = sürekli 2.7A akım çekmek gerekiyor.
Yani vtc6 nın anlık C değeri 6.7,sürekli C değeri 2.7.
Powerbanklar o yüzden 'W' değil.'Wh' yazıyor.Yani bataryası,3000mah 10wh olan bir telefon,vtc6 ile şarj edilirse,pil 1 saatte bitecek.Ancak,sürekli c değeri 10wh altında olan ve kapasitesi 3000mah pil ile şarj edilirse,o pil yarım saatte bitecek.O pil 10wh üstü veremediği için bitecek.Buradan tamamen bitmediği sonucunu çıkarabiliriz.
Kafalar iyice karıştı : )
Şöyle bir tecrübemi aktarayım ; Benim telefonum 6 adet 18650 pille çalışıyor : ) Şöyle ki ; ikisi paralel bağlı piller telefonun bataryası.Diğer dördü seri bağlı ve bunlara 9-24v usb çevirici devre bağlı.Bu da telefonun şarj girişine bağlı.Ancak öyle açılıyor : ) Uzun süre kullanırsam ; usb devre kapanıyor.Ancak pillerin voltajı 3.0-3.2v arası kalıyor.2600mah kapasiteli piller.lii-500 ile şarj edince de ancak 2000mah dolduruyor.
Aslında tüm yazdıklarımı bundan ötürü yazdım.O dörtlü seri pil,usb regülatöre ve telefon şarjına gerekli W (Wh değil) değerini veremediği için bitti sayılıyor.İşte 'rated capacity' denilen bu olsa gerek.
Neyse ; benim de şalter kapandı : ) İyi geceler,hayırlı forumlar.
-
-edit-
Ben yazarken o ara sen de yazmışsın.Kopuk gidiyor konu : )
-edit-
Kırmızı ile yazdığın 2. satır yanlış anlaşılmış.'1200mah ile doluyor.'' derken kastettiğim ; anlık 1200mah ile şarj ediyorum anlamında değil.lii-500 ile 300ma/h ile şarj ettiğimde ; bitince 1200mah dolmuş gözüküyor.Yani 2400 lük pilin 1200 ü bitmiş anlamında yazdım.
obie tarafından 18/Ara/20 03:37 tarihinde düzenlenmiştir -
obie bunu yazdı
-edit-
Ben yazarken o ara sen de yazmışsın.Kopuk gidiyor konu : )
-edit-
Kırmızı ile yazdığın 2. satır yanlış anlaşılmış.'1200mah ile doluyor.'' derken kastettiğim ; anlık 1200mah ile şarj ediyorum anlamında değil.lii-500 ile 300ma/h ile şarj ettiğimde ; bitince 1200mah dolmuş gözüküyor.Yani 2400 lük pilin 1200 ü bitmiş anlamında yazdım.
Kardeşim olur bu saatte böyle şeyler, saat gece 4'e geliyor, uykumuz geldi ve bu yazdıklarımızı kimsenin uzun uzun okuyacağını da sanmıyorum.
Güç elektroniği boktan bir konu, daha pilin hysteresis konusu vb. bir sürü otu, boku bitmez. Gidip uyuyalım en iyisi :)
-
cukurova bunu yazdıobie bunu yazdı
-edit-
Ben yazarken o ara sen de yazmışsın.Kopuk gidiyor konu : )
-edit-
Kırmızı ile yazdığın 2. satır yanlış anlaşılmış.'1200mah ile doluyor.'' derken kastettiğim ; anlık 1200mah ile şarj ediyorum anlamında değil.lii-500 ile 300ma/h ile şarj ettiğimde ; bitince 1200mah dolmuş gözüküyor.Yani 2400 lük pilin 1200 ü bitmiş anlamında yazdım.
Kardeşim olur bu saatte böyle şeyler, saat gece 4'e geliyor, uykumuz geldi ve bu yazdıklarımızı kimsenin uzun uzun okuyacağını da sanmıyorum.
Güç elektroniği boktan bir konu, daha pilin hysteresis konusu vb. bir sürü otu, boku bitmez. Gidip uyuyalım en iyisi :)
Doğru : ) Bunun sonu gelmez.İyi geceler,hayırlı forumlar.
-
Kapasite olayını sürahidaki su gibi düşünün,
10.000 mili litre suyunuz var.
2500mili litre bardağınız var.
Haliyle bu surahiyle 4 bardak su doldurabilmeniz gerekiyor.
Ancak burada bazı olaylar var. Suyu doldururken hafiften bir buharlaşma var.
Suyun transferinin 5mm, 9mm ve 12mm'lik kesitli(yüzey alanlı) pipetlerden yaptığımızı düşünelim.
Birim zamanda maksimum suyu transfer etmek istediğimizde;
2500/5=500ml/saat
2500/9=277ml/saat
2500/12=208ml/saat
yüzey kesitlerine göre bu hızlarda su geçerse aynı zamanda dolmuş olacaklar.
5Volt ile şarj ederken 500ma akım geçerken, 12volt şarj ederken 208ma akım geçecek. İkisi de aynı zamanda şarj edecek ama akım/debi değişecek.
Voltaj burada akımla ters orantılı.
İşin sonuna baktığımızda akım arttıkça kayıp/buharlaşma artacak, bu sebeple güncel sistemler yüksek voltaj kullanıyor.
Yeni şarj cihazları da voltaj aralığını cihaza göre seçiyor. Qualcomm 3.0 lisansı olmayan şarj aleti almayın, özellikle araç şarj cihazlarında...
Sürahinin üzerine 10.000ml yazıp o sürahinin gerçek kapasitesini 6000ml yapan gözünü siktiğimin çinlileri var.
4 yıl önce eşime anker 20.000'lik powerbank almıştım. Iphone X'i o günden bu güne hiç prizden şarj etmedi. Sürekli powerbank kullanıyor, powerbank'ın kapasitesi teorik hesaba 4 yılda sadece %15-20 kadar azaldı. Kaliteli powerbankları ayıran olay budur. Geçen yıl kendim için aynı modelden aldım, hangisi eski hangisi ayırt edemiyorum kullanırken.
Olayın özeti şudur ki, Anker, Xiaomi kullandım çok memnun kaldım. Geçenlerde Baseus aldım, şimdilik fena değil. Qualcomm3 olmayanı almayın ve kaliteli kablo kullanın!..
Kaan tarafından 18/Ara/20 08:11 tarihinde düzenlenmiştir -
Konuda neler olmuş :D
Öncellikle @cukurova ve @obie sonra herkese teşekkürler. Bu konuda temel bilgim olmadığı ve soruları doğru şekilde soramadığım için olaylar bu yönde ilerlemiş olabilir.
Açıkçası bu konuyu açarken beklentim, bir mürid gelip bu durumu temel düzeyde bir formülle açıklayarak "2 side aynı sebebi entropi" diye bağlanmasını bekliyordum. Gelgelim çok basit düşünmüşüm.
Bu sorunu etkileyen çok değişken, parametre, tanım var. Firmalar tarafından belirtilen değerler bile yanıltıcı olabiliyormuş. Konuyu hemen hakim olmayacağımı anladım. Bu yüzden önerilerinize uyacağım.
Son olarak @cukurova ben öyle düşünmüyorum. Muhtemelen mesleğin den dolayı azınlık bir kitleyle konuşabileceğin, tartışabileceğin bir soru olduğu için katılım fazla olmayabilir. Bu normal bir durum fakat benim gibi birisi çıkıp Cem Yılmaz tonuyla "Bu niye pahalı ?, Bu değer neden fazla ?" sorusunun doğru cevabı sende ya da içinde bulunduğun kitlede olacaktır. O zaman yorumların uzun uzun okunacaktır ama senin haberin olmayabilir :)
Bir de şu kanalı keşfettim;
Murat Şen
https://www.youtube.com/channel/UCLqQ5u1b5Q-LFfcUCYiKd4Q
-
@cukurova mAh ma x saat demektir.. mA / h değil..
Kısayol
Şikayet
Özel Mesaj
Alıntı yap
Cevapla