Forum
Aktif konular
Üyeler
Kurallar
Arama
Evrenin Bir Bilgisayar Programi Olma İhtimali Evrenin Bir Bilgisayar Programi Olma İhtimali
-
Selam aziz muritler. Elbette bu teori pek cok kez tartisildi, acaba bir simulasyonun icinde mi yasiyoruz? En guzel ele alinis orneklerinden birisi The Matrix filmi. Ancak ben doga ile ilgili kendi ilgimi ceken bazi kisimlarini yari bilimsel yari felsefi olarak aciklayacagim, sizin de konu hakkinda degerli goruslerinizi bekliyorum.
Evren ve bilgisayar programlari arasinda bircok benzerlik var, eger ortada gercekten bir programci (tanri vb.) varsa bu cokta sasirtici degil. Yazarlar bilirler ki herkes ilk romaninda kendini anlatir. Yani insanligin ortak gelistirdigi matematik, ve onun uygulamali bir alani olan programlama, aslinda tamamen insanligi icadi olmayabilir. Belki de bizi programlayan programci kendisini anlatiyordu.
Bugun biz de bir yapay zeka tasarlarsak kesin olan birsey var ki kendimizi ornek alarak tasarlayacagiz. Bu cok dogal. Simdi evren ile bilgisayar programlari arasindaki bazi benzerliklere deginmek istiyorum.
Limitler
Acikcasi cocuklugumdan beri kafami kurcalayan bir konudur, neden isik hizi icin bir limit var, neden mutlak sifir diye bir limit var, neden belirli bir uzay icin maksimum enerji (karadelik) limiti var, neden evrende mukemmel bir kure var olamaz (pi sayisinin virgulden sonra sonsuz hanesi olmasi).
Programcilar bilir ki, bir programda her sey sonludur. Ilk akla gelen bellek, saniyede yapilabilecek islem sayisi vs. Bunun disinda bir oyun tasarlayacak olsaydiniz yine maksimum kutle, maksimum hi gibi seyleri programlamak zorunda kalacaktiniz. Ancak daha ilginc olan bir baska benzerlik var.
Bilgisayarda en kucuk bilgi bir bit tir. RAM devresindeki flip flop lar bir bit ifade eder, ram byte adreslense de bu bireysel bitlere erisip bunlar uzerinde islem yapmak mumkundur, ancak bu maksimum cozunurluktur, yani bitten daha asagi seviye bir bilgiden bahsedemeyiz.
Benzer sekilde doga da sanildiginin aksine devamli degil (contunious) ayriktir (discrete). Dogada en kucuk bilgi quantum denilen enerji paketidir, isik, madde ve diger tum enerji cesitleri quantumlardan olusur, (temel parcaciklar, atomlar ve akla gelebilecek hersey).
Doganin garip davranislari
Gorelilik dev cisimler ve kutleler ile ilgilenirken kuantum tam tersine evrenin en kucuk yapitaslari ve onlarin davranislari ile ilgilenir. Cok buyuk kutleler ve cok buyuk hizlar disinda gozlemlenen evren garip davranmaz. Ancak uc noktalara yaklasildiginda doga beklenenden farkli davranmaya baslar, zaman yavaslar, kutle artar vs.
Her ne kadar gorelilik yutmasi zor bir teori olsa da, cok net bir takim denklemler ile aciklanmistir ve bircok kez ispatlanmistir. Yani aslinda olcum gucumuz yeterli olmadigi icin newton mekanigini gecerli zannediyorduk, ancak elimizde daha iyi denklemler var (relativity) ve tutarli olarak dogayi anlayabiliyoruz.
Kuantum seviyesinde ise isler bu kadar net degil. Elektronlar ile yapilan double slit experiment (cift yarik deneyi) dunyanin en buyuk beyinlerini birbirine dusurdu ve yillarca mesgul etti.
Buna gore cift yarikli bir levhaya tek tek firlatilan elektronlar, iki yariktan birinden girerek karsidaki perdede iki yarigin izini cikaracagina dalga girisimi deseni cikariyordu. Dalga girisimi olmasi icin birincisi ortada dalga olmasi lazim, ikincisi iki farkli yariktan ayni anda dalganin gecmesi lazim. Tek bir dalga ile girisim mumkun degildir tabii ki.
Elektronlar tek tek firlatilirken nasil olur da iki yariktan dalga olarak gecip karsiya girisim deseni cikarabilir? Net olarak bilmiyoruz, ancak tek ihtimal var, elektronlarin dalga gibi davranmasi ve daha ilginci, ayni anda iki yariktan birden gecmesi, bir baska deyisle, ayni anda iki yerde birden olmasi.
Kuantum seviyesinde hersey bulanik (fuzzy) ancak olur da birseyleri olcmeye kalkarsak birden bire hersey kesinlesiyor. Ornegin cift yarik deneyine geri donelim, bir sekilde elektron acaba hangi yariktan geciyor diye izlersek, elektron ayni anda iki yariktan birden dalga olarak gecmiyor, aksine net olarak iki yariktan birinden geciyor ve karsida iki yarik deseni cikiyor, dalga girisimi deseni degil.
Benzer bir baska ilginc olay ise quantum entanglement, einstein ve bohr gibi iki dehayi birbirine dusurmus olay, neticede bohr hakli cikti. Buna gore birbirine dogustan bagli iki parcacigin quantum state leri her zaman zit. Her hangi bir anda olculursa, birisi yazi iken digeri kesinlikle tura dir. Tabii quantum state yazi tura degil parcacigin spin yonu vb. ozellikleridir.
Simdi bu parcaciklarin olcene kadar hangisinin hangi quantum durumunda oldugunu bilemiyoruz, quantum seviyesinde hersey olasiliklar uzerine ve hersey bulanik. Ancak eger parcaciklardan birisini olcersek, tabii ki bu durumda quantum ozellikleri kesinlesmek zorunda, digeri de hemen onun zit ozelliklerine burunuyor, yani olcum yapacagimiz zaman bu parcaciklar bize poz veriyor.
Isin ilginc yani burda basliyor, biz parcaciklardan birini olcmeden once iki parcacikta %50 yazi %50 tura durumunda. Ancak 1. parcacigi olctugumuzde yazi ise 2. parcacik hemen tura pozisyonuna geciyor. Peki 2. parcacik bu bilgiyi nerden aliyor, arada (spooky action at a distance) denilen bir etkilesim var, parcaciklardan birisi marsta digeri jubiterde bile olsa siz marstakini olctugunuzde yazi ise, bu bilgi "anlik" olarak hemen jubiterdeki diger parcaciga gidiyor ve o parcacik tura pozisyonunu aliyor.
Aradaki mesafe 100 isik yili bile olsa bu bilgi anlik olarak diger parcaciga gidiyor, nasil? Einstein hic bir bilginin isiktan hizli hareket edemeyecegini soyluyordu, ancak bohr gibi quantumcular bu bilginin mesafeden bagimsiz olarak anlik iletildigini soyluyor...
Einstein in bu konuda gorusu su. Sen iki canta alip birine sag eldiven digerine sol eldiveni koyup rastgele birini kuzey digerini guney kutbuna gonderebilirsin. Kuzey kutbundaki kisi cantada hangi eldiven oldugunu bilmiyor, haliyle %50 sag %50 sol eldiven. Ancak eger guney kutbundaki adam cantayi acar ve icinde sag eldiven oldugunu gorurse, bu otomatik olarak kuzey kutbundaki cantada %100 sol eldiven oldugu anlamina gelir, yani ortada anlik bir enteresan etkilesim yok, olay basindan beri belli.
Ancak bohr buna inanmiyor ve spooky action at a distance fikrinde sabit kaliyor. Her ne kadar iki bilim adami da goremese de yillar sonra ispatlaniyor ki bohr hakli. Yani ortada gercekten boyle bir anlik bilgi transferi var.
Sonuc
Cok buyuk kutlelerin, galaksilerin gezegenlerin yildizlarin etkilesimi net denklemler ile aciklanabilirken, quantum seviyesindeki olaylar cok daha bulanik ve tahmin edilemez. Bu bana sunu cagristiriyor, eger bir oyun yazarsaniz, bazi kurallari siz bilerek koyarsiniz, mesela kutle cekimi, yer cekimi ivmesi vb. Oyundaki karakterler gereginden fazla bilinclenirlerse oyunda sizin koydugunuz kurallarin denklemlerini (tamamen tutarli) cikarabilirler, sonucta siz programladiniz, bunu gorelilik olarak dusunelim.
Bir de bazi karakterler oyunun kurallari degil oyunun calistigi donanimin limitlerini kurcaliyor, bit seviyesine iniyor, yani programcinin kendi programladigi kodlari degil islemciyi anlamaya calisiyor, haliyle hic birsey bekledigi gibi net degil, bir cok sey anlamsiz geliyor. Bunu da quantum olarak dusunuyorum.
Bunlar benim fikirlerim, fantazi gibi gelebilir ama nedene olmasin :) kafa kafayi acar, sizin de katkilarinizi bekliyorum.
Iyi geceler.
-
Mükemmel ötesi bir sistem var evet bu tartışılmaz fakat, bir gerçekte var.. Var-oluşumuzun amacı ne? Varsa Ruh niye var? Cennet ve Cehennem ?
Ayetde derki: İnanıp yararlı işler yapanlara, altlarından ırmaklar akan cennetlerin kendilerine ait olduğunu müjdele! Onlardaki herhangi bir meyveden rızıklandırıldıklarında: "Bu daha önce de rızıklandığımız şeydir" derler ve o rızık birbirinin benzeri olmak üzere, kendilerine sunulacak. Orada çok temiz zevceler de onların. Hem onlar orada ebedî kalacaklar.
Bu ayetler nasıl oluştu? Neden Arapça? Kuran gerçekten saf haliylemi müslümanlara öğretiliyor? Cok sorular kafa yakar en iyisi zorlama bence.. Amacı olmayan bir programın içindeyiz..!! Eğer amac cennet ve cehennemse... İlahi güç neden hep müslümanların ezilmesini seyrediyor? Niye bu zulümler müslümanlara? Evren müslümanların zulüm cekmesi içinmi yaratıldı? Cennet cehhenem? Amaç ne? böyle yakıo işte bazen :) koyver gitsin ..
-
Hocam ozellikle belirtmedim ama semitik dinlerin hepsinin insan urunu oldugu ve insanlarin psikolojisini, zayifliklarini yansittigi cok acik. Her hangi bir X dininin yanlis oldugunun en buyuk ispati (NumberOfTumDinler - 1) tane daha din olmasi ve hepsinin digerlerini yalanlamasi.
Yani t aninda dogan bir cocuk hangi dinde dogarsa dogsun yanlis dinde dogma olasiligi dogru dinde dogma olasiligindan daha fazla (hic bir din dunya nufusunun %51 i tarafindan kabul edilmiyor).
Ilginc sekilde tum bu dinlerde olumden sonra bir sekilde yeniden dogus var, cennet cehennem reenkarnasyon vs. neden, cunku insanlar oleceklerini biliyor ve bundan korkuyor.
Ben tuvalete hangi ayakla girecegimize kadar karisan evrenin dunya ve insanlik icin yaratildigini ima eden bayagi tanrilardan bahsetmiyorum, dini degil daha cok felsefi bir konu bu.
-
3 yıl önce benimde aklımda geçti :)
-
eğer evren bir bilgisayar oyunu ise:
standart olarak her oyun gibi bu oyundada oyuncunun amacı kazanmak ve sona ulaşmak. eğer ulaşamazsa game over.
şimdi gelin oyunları inceleyelim
oyunların gidişatını 2 ana öğe belirler biri sabit olaylar, biri değişken olaylar.
sabite doğum ve ölüm gibi örnekler verebiliriz.
değişkene ise aşk, üzüntü, mutluluk vb, diyebiliriz kimi zaman oyuncunun başına bunlar sık sık gelirken kimi zaman hiç gelmez. oyunun bize rasgele sunduğu değerlerdir.
eğer standart bir oyuncu iseniz normal olarak oyunu başlayıp dikkatli bir şekilde bitirmek istersiniz ? ama standart dışı bir oyuncu iseniz kolay yoldan hile yaparak oyunu kazanmak istersiniz genelde.
Peki bilgisayar oyunları için hile nasıl yapılır ? aynı oyunu yazanlar gibi oyunun bir üst evresinde hile yapılır. yani oyun içinde hile yapma şansımız yoktur. illa donanıma yada oyun dosyalarına müdahale etmemiz gerekir ama bunu yapmak için oyunun dışında olmamız gerekir.
peki ya ! konsolu açıp birşeyler yazdığımızda oyunu yapan bizim için küçük yardım paketleri koymuş mudur acaba ? eğer koymuşsa bunları nasıl bulabiliriz =
yada oyunu yazana hizmet eden çaycı, temizlikci bize yardım edebilir mi ?
yoksa bir zamanlar genel sekreterliği yapan ve kovulmuş olan arkadaşın hala sisteme erişimi olupta bizi yanlış mı yönlendirebilir mi ?
-
-
-
Kuran, DİRİ OLANI uyarsın ve gerçeği örten nankörler/inkârcılar aleyhine söz hak olsun diye indirilmiştir dimi ama ölülerin arkasından yasin okuruz. yani bu gelenekler oluşturanlar ben inanmıyorum Kuranı da saf ve temiz olarak bize yansıttıklarını ! neyse konus konus bitmez bu konular evren işte yaşa sev ye iç öl.. amac cennet ve cehennem amaç elma .. ? neyse son yorum yazmıcam artık bu konuyla ilgili bitmez :)
-
Çok fazla karanlık nokta var ve muhtemelen ömrümüz boyunca gerçeğin ne olduğunu bilemeyeceğiz.
Evrenin limitleri bizim bulunduğumuz evrenle ilgili olabilir. Başka bir evrende ışık hızı çok daha farklı kütle çekimi yerine kütle itimi dahi olabilir.
İnsanın algılayabildikleri ile sınırlı olarak bu evreni anlamaya çalışıyoruz. Ki anlamaya çalıştıklarımız genellikle de 5 duyu organimiza bağlı olan gerçeklik diye adlandırdıklarımız.
Gerçekliğin gerçek olup olmadığı bile meçhul belki sadece herşey ilüzyondan ibaret. Pek tabii ki yaşadığımız hayat birinin rüyası hatta kendi rüyamız bile olabilir.
Ama insan bu konulara kafa yordukça çok büyük bir olgunun parçası olduğunu anlıyor. Ve inanın zamanla herşeye bakışımız ve yorumlarımız değişecek.
Mesela zamanda yolculuk edebilsek ölümlere üzülür müydük? Ya da ölümden sonra hayat diye bir olgu uydururmuyduk yine de? Düşünsenize kaybettiklerinizin zamanına yolculuk edip yine görebileceksiniz. Sadece herkesin döneminin bi adresi olur ve o döneme istediğinizde gidebileceksiniz. Ev adresi gibi =)
Ömürün tanımı bile değişir ölüm diye bildiğimiz o kavram ortadan kalkar çünkü aslında hiçbirimiz ölmüyoruz sadece evrenin belirli bir zaman diliminde varız ve hep o zaman dilimi içerisin de var olacağız.
Tanrı kavramı benim için bu evreni küçümsemekten başka birşey değil. ve henüz evreni ve yaşamı açıklamak için çok basit.
İnsanların bazı gerçekleri öğrendiklerinde bu kavrama bakışları değişecektir.
Quantum henüz çok yeni bir olgu ve bence insan oğlu bu alanı incelemek için daha 3 fırın ekmek yemesi gerek. Olayların olasılıklara indirgenmesini ben daha çok teknik yetersizliklere bağlıyorum.
Ki büyük ölçekli baktığınızda evrende de herşey olasılık şuan dünyadan gördüğün gök cismi 6 milyar yıl önce patlamış ve yok olmuş olabilir. Ama bize göre var çünkü görüyoruz.
Evrenin var oluşunda çıkan ışığın gittiği yol kadar bilebiliyoruz ama evren hubble küresinden sonra ışık hızından hızlı genişliyor peki ardında ne var? Asla bilemeyeceğiz.
-
Çok boş konuşucam ama;
Evren bir kod yığınından yapılma ise , insanlar buglı, tayyip ise direk virüs amk.
-
balbazar bunu yazdı
Çok boş konuşucam ama;
Evren bir kod yığınından yapılma ise , insanlar buglı, tayyip ise direk virüs amk.
soylediklerin boş konusmak gibi olmasa da konuya gore bos konustun hocam ..
ben konuya tam anlami ile katiliyorum da birden fazla kisinin yazdigi bir yazilim olabilir diye dusunuyorum.
bir strateji oyunu gibi dusunun
Kısayol
Şikayet
Özel Mesaj
Alıntı yap
felsefe simulasyon matrix evren bilgisayar programi evren simulasyon yaratici
Cevapla